طیبه جعفریان - illam university
جواد زارع - illam university
عادل سی و سه مرده - kurdistan university

به منظور بررسی اثر آماده­سازی بذر (پرایمینگ) با غلظت­های مختلفی از پراکسید هیدروژن بر آناتومی برگ پرچم و محور سنبله دو رقم گندم (کراس سبلان (گندم نان) و ساجی (گندم دوروم)) و ارتباط آن با عملکرد دانه، تحت شرایط دیم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک­های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام انجام شد. تیمارهای آزمایشی (پرایمینگ بذر) شامل چهار سطح غلظت پراکسید هیدروژن (۰، ۲۵، ۵۰، ۸۰ میلی مولار) و دو رقم گندم ( کراس سبلان، ساجی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، وزن دانه در سنبلچه چهارم تا هشتم، مساحت برگ، تعداد و طول روزنه و نیز ویژگی­های آناتومیک برگ پرچم و محور سنبله مورد مطالعه در این پژوهش تحت تاثیر آماده­سازی بذر با پراکسیدهیدروژن قرار گرفت. گیاهانی که بذر آنها با پراکسید هیدروژن پیش تیمار شده بودند از سطح برگ و طول روزنه بیشتر، مساحت و قطر آوند چوبی و آبکش، مساحت مزوفیل، مساحت غلاف آوندی، مساحت اپیدرم بالا و پایین بزرگتری در برگ پرچم برخوردار بودند همچنین تحت تاثیر پراکسید هیدروژن خصوصیات آناتومیکی محور سنبله شامل مساحت آوند چوبی و آبکش، اندازه دستجات آوندی نسبت به شاهد بزرگتر بود. در نهایت پیش تیمار بذر با غلظت ۸۰ میلی مولار پراکسیدهیدروژن نسبت به سایر غلظت­ها از طریق اثرگذاری مثبت بر خصوصیات آناتومیکی برگ برچم و محور سنبله باعث افزایش عملکرد دانه در هر دو رقم گندم در شرایط دیم شد.

grain weight per spike, leaf area, stomata, vascular bundles, دستجات آوندی, روزنه, سطح برگ, وزن دانه در سنبله.