ندا سلیمی تملی - گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یاسر یعقوبیان - ۲ پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ولی اله قاسمی عمران - ۲ پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

بهمنظور بررسی نقش قارچ اندوفیت Piriformospora indica در بهبود صفات رویشی، فیزیولوژیک، مورفولوژیک و فعالیت آنزیمی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش عنصر سنگین کادمیم، آزمایشی درونشیشهای بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح عنصر کادمیم (صفر، ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ میلیگرم در لیتر از منبع کلرید کادمیم) و دو سطح همزیستی قارچی (عدم تلقیح و تلقیح قارچ Piriformospora indica) بود. پس از گذشت ۳۰ روز، برخی صفات رویشی، رنگیزه­های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدانی، نشت الکترولیت و پروتئین محلول اندازه­گیری گردید. براساس نتایج تجزیه رگرسیون در تیمار عدم تلقیح وزن خشک ساقه (۷۶ درصد) بیشترین حساسیت را در بین صفات وزن خشک اندامهای رویشی با افزایش غلظت کادمیم نشان داد. از طرفی همزیستی قارچی سبب بهبود وزن خشک ریشه (۵۷ درصد) در گیاهچههای همزیست شد. در بین صفات مورفولوژیک، سطح برگ با کاهش ۹۶ درصدی بیشترین حساسیت را به افزایش غلظت کادمیم نشان داد، اما در شرایط تلقیح قارچ درصد برگ سبز (با حدود ۵۱ درصد کاهش) مقاومترین صفت نسبت به تنش کادمیم بود. در بین رنگیزههای فتوسنتزی همزیستی قارچی توانست افت محتوی کارتنوئید را از ۷۷ درصد به ۴۰ درصد و کلروفیل a/b را از ۳۷ درصد به ۱۱ درصد کاهش دهد. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که قارچ P. indica در سطوح پایین کادمیم احتمالا از طریق کاهش غلظت پراکسیدهیدروژن (حدود ۱۶ درصد) و بهبود میزان رنگیزههای فتوسنتزی سبب افزایش نسبی تحمل به تنش در گیاهان تلقیح شده نسبت به گیاهان شاهد شود.  

Regression analysis, enzyme activity, endophyte fungi, photosynthetic pigments, تجزیه رگرسیونی, رنگیزه فتوسنتزی, فعالیت آنزیمی, قارچ همزیست