سحر یوسف تبار - عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری و کارشناس ارش
الهیار فلاح - هیات علمی مرکز تحقیقات برنج(آمل)
جهانفر دانشیان - هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر

به منظور بررسی تاثیر مدیریت مصرف کود نیتروژن بر باروی پنجه ها در برنج هیبرید GRH1 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در معاونت مؤسسه تحقیقات برنج کشو-ر آمل اجراگردید.پلات اصلی شامل مقادیر کود نیتروژن در 3 سطح 100،200 و 300 کیلوگرم در هکتار و پلات فرعی نوع تقسیط کود سرک نیتروژن در 3 سطح( 1/2پایه 1/2پنجه دهی )(1/3 پایه و1/3 پنجه دهی -ظهورخوشه جوان)و(1/4 پایه و1/4 پنجه دهی 1/4 خوشه جوان 1/4 گل دهی)بودند.جهت ارزیابی باروری پنجه ها، در مرحله حداکثر پنجه دهی، تعداد پنجه ها و در مرحله گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیکی، تعداد پنجه های بارور اندازه گیری شد.نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر اعمال تیمار میزان کود و اثر نوع تقسیط آن بر روی تعداد پنجه در مرحله حداکثرپنجه دهی و تعداد پنجه باروردر مرحله گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیکی در سطح احتمال یک درصد معنی دار و اثرمتقابل میزان و نوع تقسیط کود در مرحله پنجه دهی و در مرحله رسیدگی فیزولوژیکی در سطح احتمال 5 درصد و درمرحله گلدهی در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. مقایسه میانگین اثر میزان کود بر روی تعداد پنجه درمرحله پنجه دهی و تعداد پنجه بارور در مرحله گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیکی تفاوت آماری معنی داری را در نسبت های مختلف کودی بر روی پنجه ها نشان داد و بیشترین تعداد پنجه در این مرحله از اعمال تیمار 300 کیلوگرم کودنیتروژن بدست آمد. اثر نوع تقسیط کود بر روی تعداد پنجه در مرحله پنجه دهی و تعداد پنجه بارور در مرحله حداکثرگلدهی نشان داد بین داده ها اختلاف آماری معنی داری وجود داشته و با افزایش تعداد تقسیط کود تعداد پنجه دربوته کاهش یافت و اما در مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی تعداد پنجه های بارور تحت تاثیر تقسیط کود نیتروژن قرارنگرفت. بررسی مقایسه میانگین اثر متقابل میزان کود و نوع تقسیط کود سرک بر باروری پنجه ها نشان داد میزان 300کیلوگرم کود با تقسیط نوع اول کود سرک یعنی( 1/2پایه و1/2 پنجه دهی )در مرحله پنجه دهی بیشترین تعداد پنجه و در مرحله حداکثر گلدهی بیشترین تعداد پنجه بارور را به خود اختصاص داده و اما در مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی بیشترین تعداد پنجه بارور با تقسیط 300 کیلوگرم کود در دو مرحله تقسیط سرک بدست آمد. در نهایت توصیه میشود، میزان 300 کیلوگرم کود نیتروژن به این صورت که 100 کیلوگرم به عنوان پایه که باعث افزایش تعداد پنجه ها شده مصرف گردد و مابقی به صورت سرک در مراحل پنجه دهی، ظهور خوشه جوان وگلدهی تقسیط گردد که باعث باروری پنجه ها و در نهایت پر شدن مطلوب دانه ها و افزایش وزن هزار دانه و عملکرد بالاتر میشود.

برنج هیبری-د کود نیتروژن- تعداد پنجه