معصومه ملکی - Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of malayer
فاطمه نظری - Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of malayer
موسی رسولی - Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of malayer

اسید سالیسیلیک نقش مهمی در پاسخ گیاهان به شرایط نامطلوب محیطی ایفاء می­نماید. در پژوهش حاضر تاثیر تیمار اسید سالیسیلیک در سه غلظت صفر(شاهد)، ۱/۰ و ۱ میلی­مولار به­صورت محلول­پاشی برگی و میوه دو رقم انگور­"شاهانی" و­"فخری" در دو مرحله­ی غوره و رسیدگی میوه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج مقایسه دو مرحله رشدی نشان داد (به جز میزان کلروفیل b پوست حبه­های هر دو رقم در مرحله رسیدگی میوه) تیمار اسید سالیسیلیک در غلظت ۱/۰ میلی­مولار باعث افزایش معنی­دار میزان وزن­ترحبه­ها، کلروفیل a و b برگ و پوست حبه­های ارقام­"شاهانی" و "فخری" در هر دو مرحله غوره و رسیدگی میوه نسبت به شاهد شد. نتایج نشان داد در مرحله غوره تیمار اسید سالیسیلیک در غلظت­های ۱ و ۱/۰ میلی­مولار به ترتیب در برگ و پوست حبه­های ارقام­"شاهانی" و "فخری"، باعث افزایش موثر میزان قند محلول و نامحلول نسبت به شاهد شد. در مرحله رسیدگی نیز تیمار اسید سالیسیلیک در غلظت­های ۱/۰ میلی­مولار میزان قند محلول و در غلظت­های ۱ میلی­مولار میزان قند نامحلول را افزایش داد. بالاترین میزان قند محلول در مرحله رسیدگی میوه در بافت پوست حبه­های هر دو رقم تیمار شده با غلظت ۱/۰ میلی­مولار اسید سالیسیلیک بود که مقادیر آنها در ارقام "شاهانی" و "فخری" به­ترتیب برابر ۱۶۲/۲ و ۰/۲ میلی­گرم بر گرم وزن خشک بود. همچنین نتایج مقایسه دو مرحله رشدی نشان داد که در مرحله غوره میزان پرولین اکثر بافتهای مورد بررسی هر دو ارقام "فخری" و "شاهانی" تحت تیمار اسید سالیسیلیک در غلظت ۱ میلی­مولار افزایش یافته بود. اما در مرحله رسیدگی میوه، تیمار اسید سالیسیلیک در غلظت ۱/۰ میلی­مولار باعث افزایش معنی­دار میزان پرولین بافتهای گوشت و برگ هر دو رقم نسبت به شاهد گردید و در بافتهای دانه و پوست حبه­های هر دو رقم باعث کاهش میزان پرولین نسبت به شاهد شد. بالاترین میزان پرولین در مرحله رسیدگی میوه در بافت پوست حبه­های رقم­های"شاهانی" و "فخری" تیمار شده با غلظت ۱ میلی­مولار مشاهده شده که مقادیر آنها به­ترتیب برابر ۰۳/۱ و ۹۵/۰ میکرو­مول بر گرم بود. بررسی میزان برخی از عناصر برگ­های هر دو رقم در مرحله رسیدگی میوه نیز نشان داد تیمار اسید سالیسیلیک در برگ­های رقم­های " فخری" و "شاهانی" به­ترتیب در غلظت­های ۱ و ۱/۰ میلی­مولار باعث افزایش معنی­دار میزان عناصر پتاسیم و روی نسبت به شاهد شد. همچنین تیمار اسید سالیسیلیک در غلظت ۱/۰ میلی مولار باعث افزایش معنی­دار میزان عناصر آهن با مقدار ۸۹/۱۲ میلی گرم بر لیتر و کلسیم با مقدار ۳۸/۰ میلی گرم بر لیتر برگ رقم "فخری" گردید، اما در برگ رقم "شاهانی" اثر کاهش این تیمار مشاهده شد. میزان عناصر منیزیم و سدیم برگ هر دو رقم نیز تحت تیمار اسید سالیسیلیک کاهش داشت. نتایج در کل نشان داد در اکثر بافت­ها تیمار اسید سالیسیلیک به­ویژه غلظت ۱/۰ میلی مولار می­تواند منشا تحریک سنتز برخی رنگیزه های فتوسنتزی، کربوهیدراتها، پرولین و همچنین برخی عناصر از جمله آهن، کلسیم، پتاسیم و روی ­باشد

Proline, Ripe, Soluble and Insoluble Sugars, Unripe, پرولین, رسیدگی, غوره, قند محلول و نامحلول