مسعود تدین نژاد - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
محسن دهقانی - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
فرزاد پارسادوست - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

فسفر گرچه در بین عناصر پرنیاز کمترین مقدار را در گیاه دارد ولی به دلیل نقش مهمی که در فرایندهای حیاتی گیاه دارد تامین آن در طول دوره رشد گندم ضروری است. این پژوهش به منظور بررسی پاسخ گندم به کاربرد فسفر در مراحل مختلف رشد آن و در شرایط متفاوت شوری آب به صورت گلدانی و در بستر کشت بدون خاک انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه عامل کیفیت آب آبیاری (۲ و ۸ دسی زیمنس بر متر)، غلظت فسفر (۳۰ و ۴۵ میلی گرم بر لیتر) و پنج مرحله ای از رشد گندم که فسفر دریافت نمود (مرحله گیاهچه ای، پنجه زنی، طویل شدن ساقه ، گلدهی و پرشدن دانه) و سه تکرار انجام شد. گیاهان در پایان مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی برداشت شدند. وزن خشک ریشه، وزن خشک شاخساره، غلظت فسفر شاخساره، کلروفیل و آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز اندازه گیری شد. تنش شوری باعث کاهش ۴۸ درصد غلظت فسفر شاخساره، ۴۰ درصد وزن خشک ریشه و شاخساره و به ترتیب ۱۰۰ و ۵۰ درصد افزایش کاتالاز و پراکسیداز شد. افزایش غلظت فسفر از ۳۰ به ۴۵ میلی گرم در لیتر باعث ۱۰ و ۳۶ درصد به ترتیب افزایش وزن خشک ریشه و شاخساره شد. بیشترین مقدار کلروفیل، وزن خشک ریشه و شاخساره در اثر استفاده از فسفر در مرحله طویل شدن ساقه و کمترین مقادیر آن ها مربوط به کاربرد فسفر در مرحله گیاهچه ای مشاهده شد. بر اساس این پژوهش بنظر می رسد که کوددهی در طول دوره رشد گندم به ویژه در مرحله طویل شدن ساقه و گلدهی لازم است. 

Salinity, Phosphorus, Wheat, Growth stages, شوری, فسفر, گندم, مراحل رشد