آیدا انصاری - University of Zanjan
بابک عندلیبی - University of Zanjan
مهدی زارعی - Shiraz University
فرید شکاری - University of Zanjan

در دو دهه اخیر آلودگی خاک­ها به فلزات سنگین در بسیاری از مناطق زراعی افزایش یافته است. از این­رو برای بررسی اثر تعامل قارچ ریشه و پوترسین بر خصوصیات فیزیولوژیکی، غلظت سرب و عملکرد بالنگوی شهری تحت تنش سرب، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال ۱۳۹۷ انجام شد. آزمایش شامل سرب در چهار سطح (۰، ۳۰۰، ۶۰۰ و ۹۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات سرب)، قارچ ریشه در سه سطح (عدم تلقیح، Funneliformis mosseae و Rhizophagus intraradices) و پوترسین در سه سطح (۰، ۵/۰ و ۱ میلی­مولار) بود. نتایج نشان داد که در بین سطوح سرب، ۹۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم باعث بیشترین کاهش در شاخص سبزینگی، محتوی نسبی آب، ارتفاع، وزن خشک گیاه، طول ریشه و عملکرد دانه شد و نشت یونی، غلظت سرب گیاه، کلونیزاسیون و محتوی پرولین را افزایش داد. در تمام سطوح سرب، هر دو گونه قارچ به ویژه F. mosseae موجب افزایش شاخص سبزینگی، محتوی نسبی آب، ارتفاع، وزن خشک گیاه، طول ریشه و عملکرد و کاهش غلظت سرب گیاه شدند. در تمام سطوح سرب، غلظت ۵/۰ میلی­مولار پوترسین نشت یونی و غلظت سرب گیاه را کاهش و محتوی پرولین، وزن خشک گیاه، عملکرد و کلونیزاسیون را افزایش داد. در تمامی صفات، پوترسین با F. mosseae اثر هم­افزایی داشت ولی فقط غلظت ۵/۰ میلی­مولار با R. intraradices اثر هم­افزایی داشت. به طور کلی، تعامل ۵/۰ میلی­مولار پوترسین با F. mosseae بر رشد گیاه به ویژه در شرایط تنش سرب اثر افزایشی داشت.

Colonization, Greenness Index, Heavy Metals, Polyamine, Proline, پرولین, پلی آمین, شاخص سبزینگی, فلزات سنگین, کلونیزاسیون