رقیه اله بخش - University of Mohaghegh Ardabili
اسماعیل چمنی - University of Mohaghegh Ardabili
علیرضا قنبری - University of Mohaghegh Ardabili
اصغر استاجی - University of Mohaghegh Ardabili

گل مغربی (Oenothera spp.) یک گیاه زینتی بوده که جدای از زینتی بودن از لحاظ خواص دارویی نیز اهمیت دارد. متابولیت­های ثانویه از جمله ترکیبات فنولی در این گیاه اهمیت دارویی دارند. برگ این گیاه دارای ترکیبات فنولی متعددی بوده که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند. افزودن برخی ترکیبات به محیط کشت باعث افزایش تولید متابولیت­های ثانویه می­شود، که از آن جمله می­توان به تیدیازورون (TDZ) و تیوسولفات نقره (STS) اشاره کرد. در این پژوهش تاثیر تیمارهای تیدیازورون (۰، ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ میکرو مولار) و تیوسولفات نقره (۰، ۵، ۱۰،۱۵ و ۲۰ میکرو مولار) بر ویژگی­های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی (میزان کلروفیل و کارتنوئیدها، فلاونوئید، فنول و آنتوسیانین کل) گل مغربی بررسی شدند. نتایج بدست آمده نشان داد تیمار تیدیازورون بر روی صفات مورفولوژیکی مانند صفات تعداد برگ، وزن گیاه، وزن ساقه، وزن ریشه، اندازه ساقه، وزن خشک کل، وزن خشک برگ و ساقه در سطح ۱% معنی­دار بوده است. همچنین غلظت­های مختلف تیمار تیوسولفات نقره نیز بر برخی پارامترها مانند: وزن ریشه، اندازه ساقه، سطح، طول و عرض برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه در سطح ۱% تاثیر معنی­داری داشت. نتایج داده­های بیوشیمایی نشان داد که تیمارهای تیدیازورون و تیوسولفات نقره به ترتیب بیشترین تاثیر را بر میزان فنول و مقدار کلروفیل a داشتند. بیشترین میزان فنول کل در تیمار۲۰ میکرومولار تیدیازورون (۹۳/۱۴ میکرو گرم بر گرم وزن تازه) بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که در تیمار تیدیازورون با افزایش غلظت، میزان فنول کل افزایش یافته است. بیشترین میزان کلروفیل a در تیمار۲۰ میکرومولار تیوسولفات نقره ( ۴۳/۱۰ میلی گرم در گرم وزن تازه) مشاهده گردید. در نهایت نتایج نشان دهنده تاثیر مطلوب تیمار تیدیازورون و تیمار تیوسولفات نقره در افزایش فنول کل شده بود.  

Thidiazuron, Silver Thiosulfate, phytochemical characteristics, Tissue culture, Evening primrose, Phenols., تیدیازورون, تیوسولفات نقره, صفات فیتوشیمیایی, کشت بافت, گل مغربی, فنول ها