سینا پیغمبری - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد گروه روانشناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
جلال کریمی - استادیار دانشگاه گلستان، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، گرگان، ایران.
غلامرضا خوش فر - دانشیار دانشگاه گلستان، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جامعهشناسی و ارتباطات، گرگان، ایران.

هدف: یکی از مباحث مهم در روند جهان بینی انسانها و زندگی اجتماعی، واقعبینی است که برای ارزیابی و سنجش آن در جامعه ما، ابزار موثقی موجود نیست. لذا، هدف از پژوهش حاضر طراحی ابزار سنجش و هنجاریابی مفهوم واقعبینی اجتماعی است.روش: جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه گلستان است که تعداد آنها ۳۹۵۱ نفر بوده و ۳۸۴ نفر به عنوان نمونه تعیین شدند. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب استفاده شد. پایایی پرسشنامه، با بکارگیری آزمون ضریب آلفای کرونباخ (۰/۷۳) و نیز روش دونیمه سازی (۰/۶۷) مورد تایید قرار گرفت. روایی محتوایی نیز بر اساس ضریب توافق، ۰/۹۹ میباشد.دستاوردها: برای مفهوم سازی واقع بینی اجتماعی و تعیین ابعاد آن با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی؛ چهار عامل بینش، تعامل، درک واقعیت و تجربه ی زیسته، به عنوان ابعاد اصلی شناسایی گردیدند . پرسشنامه ی واقع بینی اجتماعی بر اساس ابعاد چهارگانه تهیه، تنظیم و اجرا شد و مقیاسی قابل اطمینان و معتبر بدست آمد که میتواند برای ارزیابی میزان واقعبینی اجتماعی در میان جوانان مورد بهره برداری قرار گیرد. پیشنهاد میشود که در پژوهشهای آینده از این ابزار در گروه های اجتماعی دیگر استفاده شود.

واقع بینی اجتماعی، بینش، تعامل، درک واقعیت، تجربه ی زیسته.