رضا رضالو - دانشیار گروه باستان شناسی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران، نویسنده مسئول
یحیی آیرملو - دکترای باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

مقاله حاضر، یکی از یافته­های تدفینی گورهای سلطنتی اقوام کوچ رو سکایی را مورد مطالعه قرار داده است. گورستان خرم­آباد مشگین­شهر -که به تازگی مورد کاوش علمی باستان­شناسان قرار گرفته است- براساس یافته­های باستان­شناختی، متعلق به اقوام سکایی است. مهره­های تزیینی در اشکال و رنگ­های متنوع، یکی از جالب­ترین هدایای تدفینی قبور این گورستان به شمار می­آید. این مهره­ها -که در اشکال متنوعی چون مستطیلی، مثلثی، استوانه­ای، دیسکی شکل، دانه تسبیحی و ... هستند- از جنس­های مختلفی چون طلا، مفرغ، عقیق، شیشه، سنگ و گل ساخته شده­اند. این مهره­ها، نشانگر مهارت و تخصص هنرمندان سکایی در امر مهره­سازی است و اشکال استاندارد و ماهرانه­ این مهره­ها، حاکی از تولید انبوه آن ها در کارگاه­های مخصوص مهره­سازی است. اشکال منظم برخی از آن ها، نشان دهنده استفاده از روش قالب­گیری برای ساخت آن هاست، با این حال، در بین آن ها نمونه­هایی نیز با دست فرم داده شده­اند. روی برخی از این مهره­ها، تزییناتی دیده می­شود که به نظر می­رسد، قبل از خشک شدن آن ها، انجام پذیرفته است. به طور کلی شیوه ساخت و پرداخت این مهره­ها، سبک خاصی از هنر مهره­سازی را در غرب آسیا به نمایش می­گذارد که فراتر از هنر یک جامعه کوچرو است. شیوه انجام پژوهش حاضر، مبتنی بر اطلاعات میدانی و کتابخانه­ای است.    

اقوام سکایی, گورستان خرم­آباد, هنر مهره­سازی, تکنیک ساخت و تزیین مهره