داود پاک طینت مهدی آبادی - دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)
فائزه تقی پور - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان) (نویسنده مسئول)
حسن درزبان رستمی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

پژوهش پیش رو با هدف طراحی الگوی نقش سواد رسانه ای در ارتقای سرمایه اجتماعی در شهر یزد و با بهره گیری از روش گراندد تئوری انجام شد و از نوع کیفی و بنیادی است. داده ها با مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با ۱۹ نفر از متخصصان استخراج شدند و برای انتخاب افراد از روش نمونه گیری نظری تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. در ادامه، مصاحبه ها به متن تبدیل شدند و فرایند تحلیل داده ها آغاز شد. برای کدگذاری باز، تحلیل خط به خط به کار رفته است و همراه با بسط مفاهیم و مقوله ها، کدگذاری محوری و گزینشی انجام شد. برای اعتبارسنجی یافته ها، چهار راهبرد از هشت راهبرد کرسول و میلر (بررسی همکاران، تشریح کلیشه های ذهنی و پیش داوری های محقق، تایید مشارکت کنندگان، توصیف غنی) مورد استفاده قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهند درصورتی که شرایط زمینه ای (ویژگی های پیام، شرایط مخاطب، جوامع رسانه ای، دسترسی، رسانه، شناخت هنجارها) ایجاد شوند و عوامل مداخله گر (مرتبط با مخاطب، رسانه ای، محیطی) کنترل شوند و راهبرد مناسب (بومی سازی سواد رسانه، کاربری هوشمندانه، نقد آگاهانه و...) به کار رود، می توان به پیامد نهایی موردنظر (ارتقای سرمایه اجتماعی) دست یافت.  

اضافه بار اطلاعاتی, تفکر انتقادی, رژیم مصرف رسانه ای, سرمایه اجتماعی, سواد رسانه ای