پری مشایخ - دکتری برنامه ریزی درسی، مربی گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کازرون، کازرون، ایران.
محمدرضا نیلی - دکتری برنامه درسی و دانشیار گروه علوم تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه اصفهان(نویسنده مسئول)/ نشانی: اصفهان؛ خیابان هزارجریب، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی / نمابر: ۳۷۹۳۲۲۱۷ / Email: m.nili.a@edu.ui.ac.ir
سید ابراهیم میرشاه جعفری - دکتری برنامه درسی و استاد گروه علوم تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه اصفهان.

هدف: هدف پژوهش، تبیین و اعتباریابی اهداف برنامه درسی خردگرایانه در متون اسلامی بود. روش: روش تحقیق، ترکیبی و از نوع اکتشافی- متوالی است. داده ها در بخش کیفی با استفاده از متون کاوی و مصاحبه و در بخش کمی به روش توصیفی- پیمایشی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نخست به روش تحلیل مضمون متون اسلامی، چارچوب اولیه اهداف برنامه درسی خردگرایانه در قالب مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر تدوین و از طریق مصاحبه با صاحب نظران، به روش سه سوسازی، بررسی و اعتباریابی شد. در پایان نیز با استفاده از روش توصیفی پیمایشی و بر اساس یافته های کیفی، پرسشنامه ای حاوی ۱۸ عبارت با داشتن روایی صوری و پایایی مناسب(ضریب آلفا ۸۴/ ) تدوین شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش آماری مجذور خی و ضریب توافقی کاپا بررسی شد. یافته ها: هدف غایی برنامه درسی خردگرایانه در متون اسلامی، پرورش عقل در جهت قرب الی الله؛ مقاصد تربیتی آن، رشد حکمت و اهداف کلی این برنامه: رشد بصیرت و شناخت، تفکر، قدرت تمیز دادن؛ قدرت تصمیم گیری و مآل اندیشی، رشد علمی و پژوهشی و همچنین رشد اخلاقی و تزکیه نفس مشخص شد. نتیجه گیری: اهداف ذکر شده، اهداف برنامه درسی خردگرایانه در متون اسلامی است؛ زیرا عقل اسلامی در بنیاد خود، خدامحور است و تربیت عقلانی حکمت محور است که می تواند همه معانی عقل را در مفهوم جامع اسلامی آن در بر گیرد. برنامه درسی خردگرایانه؛ بصیرت، تفکر، قدرت تمیز دادن، تصمیم گیری و تزکیه نفس فراگیران را نیز رشد می دهد.

عقل, اهداف, اسلام, برنامه درسی