ژاله سلطانی سروستانی - دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی. اصفهان، ایران
مسلم صالحی - دکتری مدیریت آموزشی، استادیارگروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی. مرودشت، ایران
عباس قلتاش - دکتری برنامه ریزی درسی، دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاداسلامی. مرودشت، ایران.
محمدعلی نادی - دکتری مدیریت آموزشی، دانشیارگروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، واحداصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی. اصفهان، ایران.

هدف: این نوشتار در پی استخراج چارچوبی بر اساس تحلیل مضمون رهبری معنوی در آموزش عالی بود. روش: پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی و متوالی بود که با همسوسازی داده ها، به تدوین و اعتباریابی چارچوب نظری اولیه بر اساس تحلیل مضمون و تحلیل عاملی تاییدی پرداخته شد. محیط پژوهش منابع در دسترس دست اول پایگاههای اینترنتی و بانکهای اطلاعاتی علمی معتبر در گستره زمانی ۲۰۱۶-۱۹۹۰ در حوزه رهبری معنوی در آموزش عالی با نمونه گیری هدفمند بود. جامعه آماری پژوهش شامل روسا و معاونان کلیه واحدهای جامع دانشگاه آزاد اسلامی ایران به تعداد ۴۶ واحد و روسا و معاونان دانشکده های آن به تعداد ۷۳۶ نفر بود. بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده، ۵۳۰ نفر در پژوهش مشارکت کردند. یافته ها: مدل رهبری معنوی در سازمان آموزش عالی شامل پنج بعد و ۲۲ مولفه بود. نتیجه گیری: مدل حاضر می تواند مبنای مناسبی برای شناخت رهبران معنوی در جایگاه خود و همچنین سنجش و ارائه راهکارهای بهبود رهبری معنوی سازمانها و به خصوص نظام آموزش عالی بر اساس معرفهای تعریف شده در این مدل باشد. پیشنهاد می شود جمعیت دانشگاه و نظام آموزش عالی به مدل رهبری معنوی در آموزش عالی ایران توجه ویژه ای کند و این دیدگاه نوین به همه اعضای دانشگاه آموزش داده شود.

معنویت, رهبری معنوی, آموزش عالی, معنویت الهی, معنویت وجودی