علی گنجعلی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
آزاده صفار یزدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
منیره چنیانی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مهرداد لاهوتی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
زهرا رضایی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

برای بررسی تاثیر عنصر بور در بهبود تحمل گیاه گشنیز به فلز سنگین آلومینیوم، آزمایشی با هفت غلظت مختلف آلومینیوم شامل: ۲۵/۰، ۵/۰، ۱، ۵/۱، ۲، ۳ و ۴ میلی گرم در لیتر Al۳+ و سه غلظت مختلف بور شامل: ۲۵/۰، ۵/۰ و ۷۵/۰ میلی گرم در لیتر -BO۳۳ به همراه تیمار شاهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. جوانه زنی بذرها در ژرمیناتور انجام گرفت و دانه رست های گیاهی به محلول غذایی هوگلند حاوی غلظت های مختلف آلومینیوم و بور انتقال یافتند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف آلومینیوم، موجب کاهش وزن خشک، سطح برگ و ارتفاع گیاه و همچنین میزان کلروفیل و آلومینیوم در گیاه گشنیز شد. اما میزان پرولین و انباشت آلومینیوم در گیاهان تحت تیمار به طور معنی داری افزایش یافت. با افزایش غلظت بور، طول بخش هوایی و ریشه، وزن خشک گیاه و مقدار کلروفیل در اغلب سطوح غلظت آلومینیوم به طور معنی داری افزایش یافت، اما این روند در مورد پرولین معکوس بود. چنین استنباط می شود که با مصرف بور در محیط رشد حاوی آلومینیوم، رشد گیاه بهبود و احتمالا آثار منفی ناشی از سمیت آلومینیوم تا حدودی خنثی می شود.

آلومینیوم, بور, سمیت, گشنیز (Coriandrum sativum L.)