زینب رودی - گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران
حمید جلیلوند - گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، ساری، ایران
امید اسماعیل زاده - گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

هدف از این تحقیق، طبقه بندی گروه های بوم شناختی و تحلیل گرادیان آنها بر اساس ویژگی های فیزیکی- شیمیایی خاک در ذخیره گاه جنگلی شمشاد سی سنگان است. برای این منظور، ۴۶ قطعه نمونه به صورت سیستماتیک- انتخابی با ابعاد شبکه ۲۰۰ متری به مساحت ۴۰۰ متر مربع، در سطح منطقه پیاده شد. در هر قطعه نمونه، ابتدا مقادیر درصد تاج پوشش گونه ها بر اساس ضرایب فراوانی- غلبه براون- بلانکه ثبت و سپس نمونه برداری خاک در دو عمق ۰-۱۵ و ۱۵- ۳۰ سانتی متر به منظور اندازه گیری خصوصیاتی نظیر OC، N، P، K، C/N، pH ،EC، Lime، بافت و درصد رطوبت انجام شد. با استفاده از تحلیل TWINSPAN و بر مبنای درصد تاج پوشش گونه ها، تعداد سه گروه بوم شناختی در منطقه تعیین و با استفاده از دو روش تحلیل تطبیقی قوس گیری شده (DCA) و تحلیل تطبیق متعارفی (CCA)، روابط بین گروه های بوم شناختی با خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاک تبیین شد. نتایج نشان داد که در شکل گیری گروه های بوم شناختی گیاهی منطقه، عوامل خاکی شامل درصد ذرات سیلت و رس، کربن آلی، نیتروژن و C/N در عمق اول، درصد رطوبت و مقدار فسفر قابل جذب در تیپ فاقد شمشاد و درصد شن، اسیدیته، هدایت الکتریکی، آهک، پتاسیم قابل جذب، کربن آلی،نیتروزن کل و C/N در عمق دوم در تیپ شمشادی موثر بوده است. نتایج طبقه بندی گروه های بوم شناختی در دو پلاتی گونه- محیط و قطعه نمونه- محیط تحلیل CCA نشان داد که قطعات نمونه و گونه های شاخص هر یک از واحدها در دیاگرام رسته بندی نیز از یکدیگر متمایز هستند.

رسته بندی, سی سنگان, شمشاد, عوامل خاکی, گروه های بوم شناختی, TWINSPAN