سیدمجتبی موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران – مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تح
سیدعباس حسینی - عضو هیات علمی گروه عمران – مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقا
سیدمجتبی صانعی - عضو هیات علمی گروه مهندسی رودخانه و سواحل پژوهشکده حفاظت خاک تهران
مهدی حبیبی - عضو هیات علمی گروه مهندسی رودخانه و سواحل پژوهشکده حفاظت خاک تهران

آگاهی از میزان انتقال مواد رسوبی به صورت بار بستر یا بار معلق دراستخراج روابط ریاضی و انجام پی شبین یهای لازم بسیارحائز اهمیت است. با توجه به آنکه اغلب فرمو لهای انتقال بار بستر برای رودخان ههایی با شیب کم استخراج وکالیبره شد هاند، ضرورت بازنگری این روابط برای رودخان ههایی با شیب تند بسیار حائز اهمیت است. موضوعی که برای بسیاری ازرودخان ههای کوهستانی کشورمان مصداق واقعی دارد. آنچه در این تحقیق مدنظر قرار گرفته مطالعه و بررسی فرمو لهای محاسبه بار بستر در رودخان هها و توسعه این روابط شیب تند، ب هوسیله مدل آزمایشگاهی بوده است. برای این منظور تعداد 62 آزمایش در یک فلوم دو بعدی ب هطول 8 متر و عرض 255 میل یمتر روی بسترهایی با مصالح شنی یکنواخت که 50D آ نها درمحدوده 1/7 الی 8/29 میل یمتر قرار داشته، تحت شرایط جریان یکنواخت بار بستر انجام گرفت. شیب درمجموعه آزمایشات انجام شده محدوده 1 تا 9 درصد بوده و اعداد شیلدز جریان در محدوده 0/045 تا 0/455 قرار گرفته است. نتایج داد ههای مدل آزمایشگاهی با فرمو لهای بدون بعد انتقال بار بستر در شی بهای تند مقایسه شده و در نهایت یک رابطه تحلیلی مناسب پیشنهاد شد. روابط موجود بار بستر در شیبها با جایگزینی تنش موثر بستر به جای تنش معمول بستر و کاهش تنش موثر بحرانی توسعه داده م یشوند.

بار بستر، شیب تند، تنش موثر، انتقال رسوب، فلوم