مهروش نبیئی - گروه علوم زمین ، دانشکده علوم ، فناوری و کشاورزی مدرن ، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز
کوروس یزدجردی - استادیار،گروه علوم زمین ، دانشکده علوم ، فناوری و کشاورزی مدرن ، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز
بهمن سلیمانی - استادیار پژوهشگاه صنعت نفت ایران، تهران، ایران
عبدالمجید اسدی - استادیار،گروه علوم زمین ، دانشکده علوم ، فناوری و کشاورزی مدرن ، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز

چکیده تاقدیس سفید زاخور در ناحیه ای از فارس قرار دارد که پتانسیل گازی در افق دهرم زیاد است. مقاطع بازگردانده شده در سه بخش غربی، شرقی و مرکزی این تاقدیس مطالعه شده اند. تغییر شکل در این منطقه بواسطه ترکیب تغییر شکل فشارشی و برشی ایجاد شده است و کج شدگی لایه ها در بخش انتهایی مقاطع در مرحله بدون دگرشکلی، حاکی از وجود صفحات برشی (افق های جدایشی) در مابین واحدهای چینه شناسی است. بر اساس ترتیب تشکیل گسل ها در مقاطع، ابتدا راندگی های پیشرونده ایجاد و سپس با افزایش تغییر شکل، راندگیهای پشتی ایجاد شده اند. تغییر شکل در این منطقه مربوط به شروع تغییر شکل زاگرس در زمان میوسن پیشین بوده و قدیمی تر از آن نیست. با توجه به لایه های رشدی مشاهده شده در عضوکربناته سازند گچساران در تاقدیس سفیدزاخور، فشارش و چین خوردگی در این ناحیه در زمان میوسن پیشین اتفاق افتاده است. بخش جنوب غربی زودتر شروع به تشکیل کرده و بصورت چین جدایشی با هندسه جعبه ای در بالای افق جدایش تحتانی تشکیل شده است. در دگرشکلی های شدیدتر، دگرشکلی به سمت شمال شرق اتفاق افتاده است و تاقدیس بصورت یک چین جدایشی با هندسه جناغی درآمده است. هندسه چین در بخش شرقی بصورت یک چین با هندسه جعبه ای است. میزان دگرشکلی در بخش شرقی تاقدیس کمتر از بخش های مرکزی و غربی آن است. بطور کلی میدان سفیدزاخور و میدان های اطراف آن بر اساس کنش و واکنش نیروی فشارشی منطقه و افق جدایشی شکل گرفته اند.

تاقدیس سفیدزاخور, تاریخچه تکتونیکی, طبقات رشدی, مقاطع بازگردانده شده, افق های جدایش