عبداله گلمحمدی - دانشیار، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
محمد طهماسبی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مهسا سادات رضوی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

ارزیابی کیفیت و درجه بندی میوهها یکی از فعالیت های مهم پس از برداشت است که با توجه به رشد تقاضا برای محصولات سالم و دارای کیفیت بهتر، مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در دهه های اخیر فناوری های مختلفی برای ارزیابی میوه ها و سبزی ها به صورت غیرتخریبی کاربرد پیدا کرده اند. در بین این روش ها، تصویربرداری فراطیفی به عنوان یک روش غیرمخرب، سریع و دوستدار محیط زیست به منظور سنجش خواص محصولات کشاورزی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. نظر به اینکه مصرف اسیدهای آلی و در نتیجه تغییرات pH یکی از خواص کیفی مهم سیب به شمار می رود، در این تحقیق اثر طول دوره انبارداری سرد بر میزان pH سیب رقم رددلیشز به مدت ۶۰ روز بررسی شد. تصویربرداری فراطیفی بازتابی در محدوده طول موج های nm ۴۰۰-۱۱۰۰ انجام و میزان pH در نمونه ها نیز به صورت مخرب اندازه گیری شد. پس از حذف نویزها با تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی (PCA)، برای بهبود طیف، پیش پردازش های اولیه مختلف اعمال و اثرات آنها مورد بررسی قرار گرفت. مدل مناسب با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی(PLS) تعیین گردید. طول موج های مهم براساس ضریب رگرسیون بهترین مدل و شامل نقاط دارای مقادیر بالای قدرمطلق ضریب رگرسیون انتخاب و یا استفاده از روش های مختلف مدل سازی شد. براساس آنالیز PLS بهترین نتایج با پیش پردازش هموارسازی ساویتزکی-گولای با خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) ۰۲/۰ و ۰۱۸/۰ و ضریب تعیین (R۲) هر دو برابر با ۹۸۰/۰به ترتیب برای داده های کالیبراسیون و اعتبار سنجی حاصل شد. بر اساس ضریب رگرسیون بهترین مدل، ۹ طول موج به عنوان بهترین طول موج ها تعیین شد. در مدلسازی با استفاده از طول موج های موثر، شبکه عصبی مصنوعی بهترین نتیجه را داشت. در نتیجه به نظر می رسد که روش غیر مخرب تصویربرداری فراطیفی قادر به تخمین pH سیب در دوره انبارداری با دقت بالا است.

انبارداری, تصویربرداری فراطیفی, سیب, غیر مخرب, pH