ناصر مجنون حسینی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمد باقر غلامی - دانش آموخته کارشناس ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمدرضا جهانسوز - استادگروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
اسماعیل افشون - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
احسان ربیعیان - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

به منظور بررسی تاثیر رژیم­های آبیاری و تراکم بوته بر خصوصیات زراعی و فیزیولوژیکی نخود (Cicer arietinum L.)، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه آموزشی پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) در سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ اجرا شد. رژیم آبیاری به­عنوان عامل اصلی در هشت سطح=A۱) آبیاری کامل در تمام مرحله رشدی، =A۲ قطع آبیاری در مرحله دانه­بندی، =A۳ قطع آبیاری در مرحله غلاف بندی، =A۴ قطع آبیاری در مرحله گلدهی، =A۵ کم آبیاری (۵۰ درصد آبیاری کامل در تمام مرحله رشدی)، A۶  =کم آبیاری و سپس قطع آبیاری در مرحله دانه­بندی، A۷ = کم آبیاری و سپس قطع آبیاری در مرحله غلاف بندی و =A۸ کم آبیاری و سپس قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی تراکم بوته در سه سطح (۳۰، ۴۰ و ۵۰ بوته در متر مربع) در نظر گرفته شدند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان کلروفیل a، b و مجموع آنها، شاخص سطح برگ، محتوی نسبی آب برگ، کارایی مصرف نور و عملکرد دانه در تیمارهای تنش کم آبی کاهش یافت، ولی ضریب استهلاک نوری و کارایی مصرف آب افزایش نشان داد. بیشترین میزان عملکرد دانه (۲۰۶۸ کیلوگرم در هکتار) از تراکم ۴۰ بوته در مترمربع حاصل شد. همچنین، نتایج نشان داد که در شرایط محدودیت آب، با کاربرد ۵۰ درصد آبیاری در تمام مراحل رشدی نخود می توان به عملکرد مناسبی دست یافت.

شاخص سطح برگ, کارایی مصرف آب, کلروفیل, محتوای نسبی آب برگ, نخود