شهلا شیخی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود،
امین ابراهیمی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود،
پرویز حیدری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
محمد رضا عامریان - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
امیر مرادی سرابشلی - دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر ۲۴-اپی­براسینواستروئید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک شنبلیله تحت تنش دمای بالا بود. تیمارهای این آزمایش شامل سطوح مختلف ­۲۴-اپی­براسینواستروئید (صفر، دو، پنج و ۱۰ ppm)، بازه­های زمانی شش و ۲۴ ساعت (پس از اعمال تنش دمایی و یا کاربرد ­۲۴-اپی­براسینواستروئید) و شرایط دمایی (۲۳ درجه سانتی­گراد و تنش دمای ۴۲ درجه سانتی گراد) بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که تنش دمای بالا، منجر به کاهش محتوای کلروفیلa ، b  و کلروفیل کل، کاروتنوئید و افزایش محتوای مالون­دی­آلدهید و درصد نشت الکترولیت شد و کاربرد ۲۴-اپی­براسینواستروئید در طول تنش به­صورت قابل توجهی مانع از کاهش محتوی رنگیزه و افزایش نشت الکترولیت شد. کاربرد سطوح مختلف ۲۴-اپی­براسینواستروئید در دماهای بالا، محتوای مالون­دی­آلدهید را کاهش و تحمل شنبلیله را افزایش داد که این افزایش تحمل به دلیل کاهش پراکسیداسیون اسید غیرچرب بود. فعالیت آنزیم­های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در شرایط تنش افزایش یافت و سطوح مختلف ۲۴-اپی­براسینواستروئید منجر به افزایش بیشتر فعالیت این آنزیم­ها تحت شرایط تنش شد. در این پژوهش ۲۴-اپی­براسینواستروئید باعث تحریک سیستم دفاعی گیاه (تحریک بیان ژن­های دخیل در سازوکار­های دفاعی) و در نتیجه افزایش فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدان (آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز) شد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که ۲۴-اپی­براسینواستروئید، فعالیت ژن­های دخیل در فتوسنتز و ژن­های درگیر در سیستم دفاع آنتی­اکسیدانی گیاه شنبلیله را تحریک می­کند و با کاهش تنش اکسیداتیو، تحمل شنبلیه را نسبت به تنش دمایی بالا افزایش می­دهد. ­  

آنزیم­های آنتی اکسیدان, براسینواستروئید, شنبلیله, محتوای مالون­دی­آلدهید, محتوای کلروفیل, دایوسجنین