فرشاد نژادشاه محمد - عضوهیئت علمی، گروه مهندسی معدن، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب
محمد فاروق حسینی - عضو هیئت علمی، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکد ههای فنی، دانشگاه ت
مجتبی دادخواه - کارشناس ارشدشرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران،تهرا

به منظور بررسی ه مگرایی و تغییر شکل در توده سنگ در برگیرنده سازه های زیرزمینی، در محاسبات تحلیل پایداری می توان از کرنش بحرانی کمک گرفت. کرنش بحرانی به عنوان حداکثر جاب هجایی توده سنگ با توجه به تنش های اعمالی در آن واحداست. در این مقاله سعی شده است تا از روش های عددی و مشاهده ای در محاسبه این کرنش استفاده شود. بدین منظور مطالعاتی در تونل های انحراف آب سد بختیاری صورت گرفته است، با انجام آزمای شهای مختلف مکانیک سنگی وپیمای شهای زمین شناسی مشخصات ساختگاه این تونل ها مشخص شده است. این تونل ها با داشتن روبار ههای مختلف ازواحد های سنگی گوناگونی عبور می کنند که لزوم تحلیل تونل ها در هر واحد سنگی وجود دارد. در هر واحد سنگی کرنش بحرانی تعیین شده و وضعیت جاب هجایی تونل ها از لحاظ ایستایی بررسی می شود. با استفاده از روش های عددی نیز میزانجابجایی در دیواره تونل، و کرنش بوجود آمده تعیین شده است. بررسی های انجام گرفته در این مقاله نشان میدهد روش هایتجربی با بکارگیری پارامتر های مختلف مکانیک سنگی پی شبین یهای مناسبی را از وضعیت جاب هجایی دیواره سازه سنگی دراختیار قرار می دهد. با مقایسه صورت گرفته از نتایج روش های عددی و تجربی مشاهده شد که نتایج این روش ها ه مخوانیمناسبی را با یکدیگر دارند.

سد بختیاری، کرنش برشی، روش مشاهد های، روش عددی،تحلیل پایداری تونل