الهام قدیری صوفی - دانشجوی دکترا، گروه معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
سعید سلطانی محمدی - استادیار، گروه معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
مهیار یوسفی - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
علی عالی انوری - استادیار، گروه معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

از آنجا که فعالیت های معدنی بر روی کانسارهای فلزی به عنوان یکی از راه های رهاسازی و ورود عناصر خطرناکی همچون آرسنیک به محیط  زیست شناخته می شوند؛ پرداختن به مسائل آلودگی در خاک و رسوبات آبراهه ای در پیرامون کارگاه های معدنی حائز اهمیت است. برای درک توزیع فضایی آلودگی آرسنیک در منطقه ساردوییه و بافت در استان کرمان، به مساحت تقریبا ۵۰۰۰ کیلومترمربع، ۱۸۰۴ نمونه رسوبات آبراهه ای برداشت شد و آنالیز ژئوشیمیایی برای این نمونه ها انجام گرفت و در نهایت غلظت عناصر مختلف از جمله آرسنیک در این نمونه ها به دست آمد. حد مجاز توصیه شده توسط استانداردها در خاک برای آرسنیک ppm ۲۰ می باشد. در نتیجه نمونه هایی که مقدار آرسنیک در آنها از این مقدار بیشتر است؛ مناطق آلوده هستند که نیاز به بهسازی زمین دارند. اما از آنجا که تعداد نمونه های برداشت شده محدود است، برای تشخیص ریسک آلوده بودن مناطق از روش کریجینگ شاخص استفاده شد. در منطقه مورد مطالعه ۳۲ اندیس شناخته شده مس وجود دارد؛ از این رو به منظور بررسی پتانسیل آلودگی آرسنیک حاصل از فعالیت های معدنی، با توجه به نقشه نهایی حاصل از به کارگیری روش کریجینگ شاخص بر روی غلظت آرسنیک موجود در داده‎های رسوبات آبراهه ای، مشخص شد که در بخش شمال و شمال باختری منطقه آلودگی آرسنیک ممکن است در نتیجه فعالیت های معدنی مس پورفیری باشد اما در بخش خاوری منطقه اگر چه تراکم این اندیس ها بالاست؛ اما آلودگی خاصی دیده نشده است.

آرسنیک, فعالیت های معدنی, مس پورفیری, آلودگی زیست محیطی, کریجینگ شاخص