علی عابدینی - دانشیار، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
عباس اروجی - کارشناسی ارشد، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
علی‎اصغر کلاگری - استاد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

 پهنه های کائولینیزه منطقه گورگور (شمال تکاب، استان آذربایجان غربی) محصول دگرسانی سنگ های آندزیتی به سن میوسن در شمال باختر ایران هستند. با توجه به بررسی های کانی شناسی، کائولینیت، کوارتز، جاروسیت، مونت موریلونیت، آلبیت، مسکوویت- ایلیت، آناتاز، کلریت، اورتوکلاز، کلسیت، گوتیت و هماتیت فازهای کانیایی در این پهنه ها هستند. رگه های سیلیسی حاضر در این پهنه ها شامل کانی های فلزی پیریت، کالکوپیریت، گالن، اسفالریت، بورنونیت و استیبنیت است. محاسبات تغییرات جرم عناصر خاکی کمیاب (REEs) با فرض Sc به عنوان عنصر شاخص کم تحرک آشکار می کنند که گسترش فرایند کائولینیتی شدن با غنی شدگی- تهی شدگی La-Nd و تهی شدگی Sm-Lu همراه بوده است. تجزیه و تحلیل های زمین شیمیایی نشان می دهند که درجه تفریق Al از Fe و تخریب کانی زیرکن توسط سیال های گرمابی به ترتیب مهم ترین عوامل کنترل کننده تغییرات بی هنجاری های Eu (۸۴/۰- ۰۶/۱) و Ce (۸۳/۰-۹۳/۰) در این پهنه ها هستند. همبستگی های مثبت و قوی مقادیر (La/Lu)N و(LREEs/HREEs)N  با اجزایی مانند P، S، LOI و Sr، نقش موثر محلول های درونزاد را در پیشرفت فرایند کائولینیتی شدن آشکار می سازد. تلفیق نتایج به دست آمده از مطالعات کانی شناسی و زمین شیمیایی پیشنهاد می کند که تغییرات در شیمی محلول های دگرسان کننده (pH و Eh) و  تنوع در نوع کانی های تثبیت کننده، دو عامل کلیدی موثر در تفریق و توزیع REEs در پهنه های کائولینیزه در گورگور هستند.    

زمین شیمی, عناصر خاکی کمیاب, پهنه های کائولینیزه, تنوع کانیایی, گورگور, ایران