نازی مظهری - ۱- دانشجوی دکتری، گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
آزاده ملکزاده شفارودی - دانشیار، گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مجید قادری - دانشیار، گروه زمین شناسی اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

منطقه اکتشافی سنجدک I، از آنومالی های خاوری مجموعه کانسار های سنگ آهن سنگان است. زمین شناسی این منطقه شامل ماسه سنگ ها و شیل های ژوراسیک، واحدهای اسکارنی و توده نیمه ژرف ترشیری با ترکیب بیوتیت سینوگرانیت و بیوتیت مونزونیت می باشد. به دلیل دگرسانی شدید در توده بیوتیت مونزونیت پورفیری، مطالعات ژئوشیمیایی بر روی توده بیوتیت سینوگرانیت متمرکز شده است. این توده گرانولار حاوی آلکالی فلدسپار، پلاژیوکلاز، کوارتز، بیوتیت و کانی های فرعی زیرکن، اسفن، آپاتیت و مگنتیت بوده و دگرسانی ضعیف سریسیتی، آرژیلیکی، و به ندرت سیلیسی در این توده مشاهده می شود. توده بیوتیت سینوگرانیت، غنی از سیلیس (۷/۶۸ تا ۲/۷۷ درصد وزنی) و پرآلومینوس بوده و از تبلور تفریقی یک ماگمای گرانیتی I و فقیر از P (میانگین P۲O۵ ۱/۰ درصد وزنی) منشاء گرفته است. این توده متعلق به گرانیتوئیدهای نوع I و اکسیدان می باشد. مقادیر REE نشان دهنده آنومالی منفی Eu، غنی شدگی ملایم از LREE، الگوی مثبت تا نزدیک به مسطح از HREE و آنومالی منفی Ba، Sr، La، Ce، Ti و Eu است. همچنین براساس مقادیر Rb، Nb، Yb، Hf و Ta موقعیت تکتونیکی نمونه ها در محدوده زون فرورانش و بعد از تصادم قرار می گیرد. مهمترین رخداد در منطقه اکتشافی سنجدک I نفوذ سیالات آهن دار در سنگ های کربناته، تبلور دوباره آنها، اسکارن زایی (پیشرونده و پسرونده) و نهشته شدن کانسار آهن است که با حضور کانی های کالک سیلیکاته توجیه می شود. اسکارن های منطقه براساس فراوانی کانی های کالک سیلیکاتی و نوع آنها به ۴ زون گارنت اسکارن، فلوگوپیت اسکارن، اپیدوت اسکارن و آمفیبول اسکارن تفکیک شده اند. ترکیب گارنت ها براساس تجزیه ریزکاو الکترونی، آندرادیت- گروسولار  (An ۱۰۰-۴۲.۶ Gr ۰-۵۵.۳۲ Sps ۰-۱.۳۹) و پیروکسن ها از نوع دیوپسیدی- هدنبرگیتی  (Di ۶۳-۹۲ Hd ۴-۳۵ Jo ۰.۵-۳.۹) است. کانی سازی در این منطقه به صورت توده ای و چینه سان در سنگ های آهکی دولومیتی صورت گرفته وکانه اصلی مگنتیت است که با مقادیری پیریت، مالاکیت و اکسیدهای ثانویه آهن همراه می باشد. عیار آهن نیز ۷/۹۱ درصد بوده و مقدار گوگرد به ۰۳/۰ در صد می رسد. آنومالی سنجدک I در امتداد خاوری کانسار دردوی (در بخش مرکزی معدن سنگان) قرار می گیرد و شباهت های ژئوشیمیایی توده های نفوذی، شیمی کانی های اسکارن و ترکیب پیروکسن ها و گارنت ها در این منطقه موید این مهم است که آنومالی سنجدک I، ادامه کانسار دردوی بوده که توسط گسل اصلی با روند جنوب خاور- شمال باختر از آن جدا شده است.

سنجدک I, آنالیز ریزکاو الکترونی, اسکارن آهن, معدن سنگان خواف, کمربند خواف- کاشمر- بردسکن