هادی مسعودی - علامه طباطبایی

مقاله حاضر به بررسی نقش عوامل منطقه ای و فرامنطقه ای در آغاز جنگ عراق علیه ایران می پردازد و سعی دارد با تاکید بر ویژگی ها و دلایل اصلی هجوم سراسری رژیم بعث عراق، نقش این عوامل را در عرصه منطقه ای و فرامنطقه ای بررسی نماید. این نوشته اذعان می دارد که در تصمیم گیری صدام برای هجوم سراسری به جمهوری اسلامی ایران عوامل مختلفی تاثیرگذار بوده است که می توان آن ها را در قالب ریشه و زمینه های هجوم و اختلافاتی که همواره میان دو کشور همسایه ایران و عراق، از جمله اختلافات مرزی آبی و خاکی به ویژه بر سر رودخانه اروند می باشد، تقسیم بندی کرد. در این پژوهش مشخص شد که با وقوع انقلاب اسلامی تغییراتی اساسی در محیط منطقه ای ایجاد گردید، که مهم ترین آن ها ترس کشورهای همسایه ایران از صدور انقلاب و ایدئولوژی اسلامی و ماهیت انقلاب اسلامی ایران بود. در همین راستا صدام حسین که سودای رهبری جهان عرب را داشت توانست در حیطه منطقه خاورمیانه سران کشورهای عرب منطقه را با خود همراه نماید تا موجبات فروپاشی جمهوری اسلامی ایران را فراهم نماید. در عرصه فرامنطقه ای نیز مشخص شد که با وقوع انقلاب اسلامی ایران موازنه قوا در خاورمیانه بر هم خورد و ابر قدرت های جهان و در راس آن ها آمریکا و شوروی سابق هر کدام به نوعی نگران از دست دادن موقعیت خود در منطقه استراتژیک خاورمیانه و ایران با سرنگونی رژیم پهلوی بودند. در همین راستا به حمایت همه جانبه از صدام و رژیم بعث پرداختند تا موقعیت از دست رفته خود را مجدد به دست آورند.

عوامل منطقه ای, عوامل فرامنطقه ای, جنگ عراق علیه ایران