قاسم علی عمرانی - استاد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران

مبانی اصولی استراتژی پسماندهای هر کشور را سیاست و برنامه ریزی در زمینۀ عناصر مختلف مدیریتی همچون فرهنگ آموزش، سیستیم های ذخیره سازی، جمع آوری، حمل و دفع مواد بویژه مواردی همچون تولید کمتر و مسئله مهم بازیافت از مبدأ تولید را تشکیل میدهد که میبایستی به صورت تکنولوژی مناسب با توجه به شرایط محیط زیست هر کشور مد نظر قرار گیرد. در کشور ما ایران علی رغم پیشرفت های عدیده ای که در سال های بعد از انقلاب اسلامی بوجود آمده هزینه هایی بیش از 400 میلیون تومان در روز تنها به منظور جمع آوری و حمل نقل 50 هزار تن زباله های شهری و روستایی به مصرف می رسد که 70 درصد آن به صورت کمپوست و 20 درصد آن از طریق صنایع تبدیلی به خوبی قابل بازیافت است . آنچه مسلم است با اعمال یک استراتژی مناسب، صرفنظر از درآمدهای بازیافت، موجبات صرفه جویی بیش از 50 درصد هزینه های روزانه جمع آوری و حمل و نقل این گونه مواد را ب ه وجود می آورد. حال بر اساس تجربه های موجود در کشور، عدم هماهنگی ارگان های مسؤول، فقدان استراتژی منسجم در مدیریت پسماندها از تولید تا دفع از یک سو و نقصان و یا نبود استانداردهای ویژه جهت تولید کمپوست، بازیافت و پسماندهای خطرناک و مراکز بهداشتی درمانی از سو ی دیگر از جمله چالش هایی است که بایستی در استراتژی مدیریت پسماندهای کشور مدنظر قرار گیرد. بدین لحاظ و در جایگاه مقابله با این نارسایی ها در این مقاله سعی گردیده است تا با توجه به قوانین جاری کشور به منظور تهیۀ مبانی استراتژی پسماندهای کشور، موارد قوت و ضعف هر یک از عناصر مورد نظر در این مدیریت را به انضمام الگوهای پیشنهادی مورد توجه قرار داده مضافاً اینکه در ارائه شفاهی این مجموعه با استفاده از فنون سمعی و بصری مواردی از پیشرفتها، دستاوردها و چالش های موجود در مدیریت پسماندهای کشور را مورد بحث قرار دهد تا در نتیجه، بستر مناسبی جهت تهیۀ استراتژی پایدار در مدیریت پسماندهای کشور فراهم گردد.

استراتژی، مدیریت، پسماند، ایران