هادی محمددوست - کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مجید قادری - دانشیار، گروه زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
نعمت اله رشیدنژاد عمران - استادیار، گروه پترولوژی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

کانسار کبالت قمصر در ۲۶ کیلومتری جنوب کاشان، در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه شامل آتشفشانی های ائوسن، نهشته های دریایی سازند قم و توده های نفوذی است. ترکیب توده های نفوذی منطقه، کوارتزدیوریت تا گرانودیوریت و همچنین میکرودیوریت پورفیری است که درون سنگ های آتشفشانی ائوسن و سنگ آهک های سازند قم تزریق شده اند. تزریق این توده های نفوذی، موجب تبلور دوباره و دگرگونی در واحد های سازند قم شده و مجموعه ای از کانی های اسکارنی مانند گارنت، پیروکسن، خانواده اپیدوت، ترمولیت و اکتینولیت را پدید آورده است. سیمای این کانی سازی به شکل توده ای، رگه ای، برشی و پرکننده فضای خالی، افشان و رگچه ای بوده و در بخش های درون اسکارن و برون اسکارن رخ داده است. مگنتیت، کانه اصلی موجود در کانسار است که کبالتیت، کالکوپیریت و پیریت، آن را همراهی می کنند. بر پایه مطالعات ریزدماسنجی میانبار سیال روی گارنت و پیروکسن مرحله اسکارن پیشرونده و کوارتز مرحله دگرسانی پسرونده، در فاز پیشرونده دمای همگن شدگی ۴۰۰ تا بیش از ۶۰۰ درجه سانتی گراد و شوری ۱۲ تا ۲۰ درصد معادل وزنی نمک طعام و در فاز پسرونده دمای همگن شدگی در حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد، و شوری ۸/۵ تا ۹/۱۱ درصد معادل وزنی نمک طعام است. دماسنجی ایزوتوپی برای جفت کانی های پیریت و کالکوپیریت، دمای میان ۲۴۱ تا ۵۲۸  درجه سانتی گراد و برای جفت کانی های کوارتز و مگنتیت، دمای میان ۴۴۱ تا ۵۴۹  درجه سانتی گراد را ارائه می دهد. همچنین نسبت های ایزوتوپی گوگرد و اکسیژن، منشا سیال ماگمایی و گرمابی همراه با آمیختگی با سیال های حوضه ای را برای این کانی سازی پیشنهاد می دهد.

میکرودیوریت پورفیری, ایزوتوپ گوگرد, ایزوتوپ اکسیژن, میانبار سیال, اسکارن, کبالتیت, قمصر