سید محمد رضازاده - دانشگاه شهید بهشتی
زهره فنی - دانشگاه شهید بهشتی
محمدتقی رضویان - دانشگاه شهید بهشتی

هدف این پژوهش تدوین راهبردهایی برای بهبود توسعه پایدار منطقه یک شهر تهران با استفاده از مدل  SWOT (برای شناسایی توان ها، ظرفیت ها، پتانسیل های محیط زیست و گردشگری شهری در منطقه وارزیابی کمی و تدوین چشم­انداز برای محلات منطقه) است. پژوهش از نوع اکتشافی با ماهیت، توصیفی تحلیلی، توسعه ­ای است. روش­شناسی پژوهش نیز در چارچوب پارادایم توسعه پایدار محیط زیست شهری و رویکرد اجتماع محور با تاکید برتوسعه گردشگری شهری تدوین شده است. برای این منظور، داده ­ها به روش کتابخانه­ ای و پیمایشی و مصاحبه با کارشناسان گردآوری و سپس در ماتریس عوامل درونی (IFE) و بیرونی (EFE) به تحلیل اطلاعات پرداخته شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعداد ۳۸۴ نفر از میان ساکنین و گردشگران منطقه بویژه محله­ های درکه و ولنجک به عنوان محلات شاخص، انتخاب و مورد پرسش قرار گرفته است. برای تدوین اولویت ­بندی نهایی و فعالیت­های راهبردی - پایداری از تلفیق نتایج دو مدل مذکور در محدوده مورد مطالعه از مدل ماتریسی SPACE استفاده شده است. یافته­ های تحقیق نشان می­ دهد افزایش صمیمیت، روابط همسایگی و حس تعلق ساکنان به محله، استفاده از طبیعت منطقه در جذب گردشگر و همچنین افزایش تمایل ساکنان به سکونت در محله، از پتانسیل­ های تهیه برنامه ­های راهبردی برنامه ­ریزی برای توسعه پایدار گردشگری در منطقه یک تهران به ویژه محله درکه هستند.

راهبرد, محیط زیست, گردشگری, توسعه اجتماع محلی, منطقه یک شهر تهران