سید محمدمهدی صابر - دانش آموخته دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمدرضا کیخا - گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی/دانشگاه سیستان و بلوچستان/ایران
علی تولایی - دانشیار دانشگاه یزد

تمامی مردم جامعه اسلامی نیازمند رجوع به عالم دینی هستند، این عالمان در صورتی که از اجتهاد مطلق برخوردار باشند با فرض دارا بودن سایر شرایط، امکان جواز رجوع به چنین عالمی محل اجماع فقیهان است، اما با وجود اجتهاد مطلق، آیا امکان تقلید از مجتهد متجزی از منظر فقه استدلالی وجود دارد یا خیر؟ در این زمینه، سه قول اصلی میان فقیهان امامیه وجود دارد، دیدگاه اول اجتهاد مطلق را در مرجعیت شرط می­داند. برخی دیگر بیان می­دارند اجتهاد متجزی به نحو مطلق کفایت می­کند و دیدگاه سوم قائل است که در حالت عدم دسترسی به مجتهد مطلق، تقلید از مجتهد متجزی جایز است. یافته­های این پژوهش که به شیوه­ توصیفی، تحلیلی صورت گرفته است با استناد به سیره­ عقلا و آیه ۱۲۲ سوره توبه و با توجه به مناقشاتی که به ادله لزوم اشتراط اجتهاد مطلق در مرجع تقلید، وارد می­گردد، اثبات می­کند که امکان تقلید از مجتهد متجزی به نحو مطلق وجود دارد، لذا قول دوم بر دو قول دیگر رجحان دارد.

مرجع تقلید, اجتهاد مطلق, اجتهاد متجزی