محبوبه رضائیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد و متالورژی، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کیانی رشید - استاد گروه مهندسی مواد و متالورژی ، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد
غلامرضا ابراهیمی - استاد گروه مهندسی مواد و متالورژی، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد

در پژوهش حاضر ریز ساختار و خواص مکانیکی فولاد ابزار سرد کار AISI D۲ تولیدی مجتمع فولاد اسفراین با هدف شناسایی علل شکست مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به سطح مقطع زیاد شمش اولیه ( ۶۵ سانتیمتر) سرعت سرمایش و در نتیجه مورفولوژی کاربیدها متفاوت است و این امر تاثیر بسزایی بر میزان کار پذیری فولاد فوق دارد. به منظور بررسی تاثیر ریز ساختار اولیه بر رفتار کار پذیری ابتدا از مقاطع مختلف، نمونه های ضربه، فشار و کشش تهیه شد. نتایج آزمون کشش بیانگر تاثیر مورفولوژی کاربیدها بر میزان استحکام و درصد افزایش طول نمونه است. هم چنین مشاهده شد که نمون هی مرکزی نسبت به ۲ نمونه ی دیگر مقدار کرنش کمتری را تحمل می کند. تصاویر میکروسکوپ نوری نشان دهنده ی وجود کاربیدهای درشت در ریز ساختار مخصوصا نمونه مرکزی بود. با انجام محاسبات ترمودینامیکی نوع کاربیدها مشخص گردید و ایجاد ترک در حین تغییر شکل به مورفولوژی کاربیدها نسبت داده شد.

ریز ساختار، فولاد ابزار، کار پذیری، کاربید، ترک، تغییر شکل