حامد دولتی بانه - مرکز تحقیقات کشاورزی ارومیه
نرجس خاتون عابدی - جهاد کشاورزی خلخال
تورج جدیدی - مرکز تحقیقات هواشناسی کاربردی، ارومیه

این مطالعه به منظور بررسی ویژگی های گیاه شناسی، جوانه زنی گرده و نوع گل، درجه روز لازم برای مراحل فنولوژیکی و مطالعه تغییرات صفات کمی و کیفی در مراحل رشدی حبه انگور رقم قزل اوزوم در سال ۱۳۹۰ انجام گرفت. میزان جوانه زنی دانه های گرده روی محیط کشت مایع و جامد تست شدند. مجموع درجه روز برای هر یک از مراحل فنولوژیکی با استفاده از داده های جمع آوری شده از نزدیک ترین ایستگاه هواشناسی و همچنین تغییرات میزان مواد جامد محلول، اسید تارتاریک، اسیدیته، وزن و قطر بذر و حبه در طی رشد میوه مطالعه شدند. نتایج نشان داد که گرده های رقم قزل اوزوم در هیچ کدام از محیط های کشت اعم از مایع و جامد جوانه نزدند. با توجه به واژگون بودن پرچم ها و عدم جوانه زنی گرده ها انگور رقم قزل اوزوم ارومیه نر عقیم (ماده فیزیولوژیک) می باشد. این رقم از زمان باز شدن جوانه ها تا رسیدن میوه به مجموع حرارتی ۱۴۸۳ درجه روز (بالای ۱۰درجه سانتی گراد) نیاز دارد. روند تغییرات اسیدهای قابل تیتراسیون و مواد جامد محلول عکس هم بودند بطوریکه با گذشت زمان و توسعه حبه ها میزان اسید کاهش و قند افزایش یافت. روند تغییرات وزن و قطر حبه به صورت منحنی سیگموئید مضاعف بود. در فاز اول وزن و قطر حبه به سرعت افزایش یافت و حدود ۶۰ روز به طول انجامید. در فاز دوم یا فاز تاخیری تغییرات قطر و وزن حبه ها بسیار کند بود درحالی که وزن بذر در این مرحله به حداکثر رسید. این فاز به مدت ۲۵ روز طول کشید. بعد از این مرحله فاز سوم شروع شد که با دگرفامی همراه بود، مقدار قند افزایش و اسید میوه نیز تا حدودی کاهش داشت. در این مرحله قطر و وزن حبه ها به حداکثر خود رسیدند.

بذر, دانه گرده, درجه روز, ماده فیزیولوژیک