حسین حاتمی نژاد - استادیار دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران

با مروری بر تاریخچه شهر مشهد ملاحظه میشود که این شهر متوالیا مورد حمله و هجوم قرار می گرفته است، به همین دلیل ساخت استحکامات، برج وبارو برای حفاظتش در مقابل حملات دشمنان امری ضروری بود. اکثر جغرافی نویسان، سیاحان و ماموران سیاسی- نظامی دول بیگانه مشهد را فقط از نظر شکل و سیمای عمومی اش توصیف کرده و حداکثر ویژگی های دفاعی آن را برشمرده اند. در میان گزارش ­های مختلف، گهگاهی به بافت کالبدی شهر مشهد که آشفته بوده و تنها معبر عمومی و مهم آن به نام خیابان که در آن به صورت منظم ساخته شده بود برمی خوریم. با توجه به نقش سیاسی- دفاعی مشهد و استقرار والی یا حاکم منطقه در این شهر، علاوه بر شاخص بودن کالبدی مجموعه حرم امام رضا(ع)، کاخ والی که معمولا در ارک این شهر واقع بوده است با سایر ابنیه شهری تفاوت هایی داشته است.