حمید حاجیان پور - دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه شیراز، ایران
بهمن شجاعی نسب - دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه شیراز،

سقوط صفویه و به دنبال آن حاکمیت افغان ها بر ایران، مهاجرت علمای شیعه از ایران به طرف عتبات عالیات را به همراه داشت و در این فاصله(از سقوط صفویه تا دوره زندیه) بسیاری از آنان به عتبات مهاجرت نمودند. هم زمان با روی کار آمدن دولت قاجار و نیاز به کسب مشروعیت از جانب علماء از یک طرف و تکاپوی دولت عثمانی برای حل اختلافات خود با ایران و اجرای سیاست پان اسلامیسم از طرف دیگر، این علما به دلایلی که ذکر آنها خواهد رفت از جایگاه مهمی در روابط ایران و عثمانی برخوردار گردیدند. هدف این پژوهش بررسی جایگاه علمای ایرانی عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی از آغاز دوره قاجار تا پایان عصر ناصری(۱۲۱۰-۱۳۱۲ق)-(۱۷۹۵-۱۸۹۶م) با پاسخگویی به این پرسش که چه زمینه ها و عللی موجبات شکل گیری قدرت علمای ایرانی ساکن در عتبات گردید و این علما چه نقشی در روابط ایران و عثمانی در دوره مورد بحث، ایفا کردند، می باشد. لذا این پژوهش با رجوع به منابع و ماخذ تاریخی، مذهبی و تحقیقات جدید و به شیوه توصیفی و تحلیلی به تحقیق پرداخته است.

علما, قاجار, عثمانی, عتبات عالیات