احمد زمانی - بخش علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز
مریم آق اتابای - بخش علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز

زمین لرزه ۱۱ فروردین ۱۳۸۵(۳۱ مارس ۲۰۰۶م) با بزرگای گشتاوری ۱/۶، روستاهای منطقه درب آستانه (سیلاخور) در استان لرستان را ویران کرد. ناحیه رومرکزی این رویداد در قلمرو زون گسل اصلی معاصر(Main Recent Fault,MRF)  و سازوکار راستالغز راستگرد آن نیز مشابه دیگر زمین لرزه های این سامانه گسلی است. این زمین لرزه با پسلرزه های نسبتا  فراوانی همراه بوده که در این تحقیق، توالی پسلرزه های آن با استفاده از معیارهای کمی ضریب تغییرات (coefficient of variations,Cv)، توان تابع چگالی طیفی(power spectral density) و ابعاد فراکتالی تعمیم یافته (generalized fractal dimensions) مورد مطالعه قرار گرفته است. شاخصهای کمی محاسبه شده حاکی از وجود ساختار فراکتالی (fractal structure) در توزیع زمانی و مکانی پسلرزه های این زمین لرزه است. مشاهده رفتار فراکتالی علاوه بر تایید وجود خوشه بندی در توزیع پسلرزه ها، دلیلی بر ناهمگنی وضعیت زمین شناسی و ژئودینامیکی منطقه کانونی زمین لرزه نیز هست. نتایج به دست آمده نشان می دهد با گذشت زمان ابعاد چندفراکتالی توالی زمانی پسلرزه ها کاهش و ابعاد چندفراکتالی مراکز سطحی آنها افزایش یافته است. به نظر می رسد این تغییرات ناشی از تغییر رژیم تنش زمین ساختی و تاثیر گسلهای فرعی و همراه (secondary and sympathetic faults) باشد. نتایج به دست آمده همچنین دلالت بر کاربرد موثرتر روش چندفراکتالی نسبت به روشهای فراکتالی ساده برای مطالعه رفتار خوشه بندی فرایند پسلرزه ای دارد. 

زمین لرزه, روش چندفراکتالی, زمین ساخت, نوزمین ساخت, لرزه- زمین ساخت, لرز خیزی, ایران