نصرالله مولائی هشجین - استادیار گروه جغرافیا- دانشگاه آزاد اسلامی

نظام دامداری کوچ نشینان ایران یکی از کهن­ ترین و مهم­ترین شیوه­ های پرورش دام کشور بوده است از ویژگی­ های اساسی این نظام اتکای اصلی آن به مراتع طبیعی است به طوری که دام به صورت طبیعی و در قلمرو ایل و با استفاده از مراتع ییلاقی، میان بند و قشلاقی تغذیه می­ شود. تغییر در اکوسیستم مرتعی در نتیجه چرای انواع دام امری اجتناب ناپذیر است که اگر این تغییر با نظارت و کنترل صورت نگیرد موجب فرسایش خاک، کاهش مداوم پوشش سطح زمین از گیاهان مرتعی، به خطر افتادن محیط طبیعی و نیز حیات کوچ نشینان می ­گردد. مدیریت چرا به دنبال دخالت در تغییرات مذکور از طریق کنترل شدت و زمان چرا بوده است تا از این طریق به حداکثر بازدهی تولید با دستیابی به انبوهی و ترکیب گیاهی، به حداقل رساندن تخریب محیط و نیز سودآوری برای دامداران دست یافت. با عنایت به اهمیت چرای طبیعی دام ­ها در مراتع از یک طرف و لزوم حفظ محیط طبیعی و آبخیزداری از طرف دیگر و با هدف اوجه به مدیریت چرای دام ها در آبخییزداری در این مقاله براساس روش تحقیق توصیفی و با بهره ­گیری از شیوه اسنادی و کتابخانه ­ای و نیز مطالعات میدانی در قالب مشاهده و تحلیل پرسشنامه به بررسی تحلیلی مدیریت چرای دام ها و آبخیزداری پرداخته شده است.