حمید بهرامی - گروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علی ارومیه ای - گروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مرتضی احمدی - گروه مکانیک سنگ، دانشکده فنی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سمانه سلیمانی - گروه زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

بررسی پایداری فضاهای زیر­زمینی پیش از حفاری و با توجه به میزان تغییرشکل های نهایی، از ملزومات طراحی است. در مدل سازی های مختلف یا تحلیل های تجربی، محدوده اطراف بخش حفر شده به شکل یک پارچه به صورت محیط پیوسته یا ناپیوسته، مدل و تحلیل می­شود. به نظر می­رسد در حفاری انفجاری به علت تخریبی که بسته به نوع انفجار، جنس توده سنگ و غیره رخ خواهد داد، ناحیه پیرامونی یکپارچه نباشد. در این تحقیق، ناحیه­ای تخریب یافته به نام "هاله خرد شده" در اطراف تونل در نظر گرفته ­شد تا مدل سازی در دو حالت یک پارچه (بدون وجود هاله خردشده) و بار دیگر با اعمال هاله خرد شده در اطراف آن انجام شود. روش المان مجزای سه بعدی که نسبت به دیگر روش های عددی، از همخوانی بیشتری با محیط ناپیوسته توده سنگ برخوردار است، انتخاب و با استفاده از نرم افزار ۳DEC ۴.۰، به مدل سازی تغییرات ناشی از پیشروی پرداخته شد. مطالعه موردی تونل گاوشان که در حدود کیلومتر ۱۰ از دهانه ورودی در گابروهای سری افیولیتی با پارامترهای مقاومتی به نسبت خوب حفر شده، انجام شد. شرایط مناسب نصب ابزار دقیق و از سویی عدم اجرای پوشش بتنی در بخش یاد شده باعث ثبت بهینه رفتار طبیعی زمین در این ناحیه شده و کنترل دقیق تر نتایج را فراهم شده است. بررسی خروجی­ها حاکی از همخوانی بیشتر مدلی که اطراف آن هاله خرد شده اعمال شد با نتایج ابزاردقیق است.

هاله خرد شده, حفاری انفجاری, تحلیل عددی, ۳DEC, تونل گاوشان