محمد حسین آدابی - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
مینا خطیبی مهر - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سید علی معلمی - پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
عباس صادقی - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمد علی صالحی - دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

سازند زیارت در برش نمونه واقع در شمال دهکده توچال (جنوب خاور تهران) با ستبرای ۵/۲۱۲ متر در بالای کنگلومرای فاجان و در زیر سازند کرج واقع شده است. سن سازند زیارت پالئوسن پسین تا ائوسن میانی است. مطالعات سنگ نگاری مقاطع نازک منجر به شناسایی ۱۱ ریز رخساره شده است که به احتمال قوی در یک سکوی کربناته از نوع رمپ تک شیب (هوموکلاین) نهشته شده­ است. از فرایند­های دیاژنزی تاثیر گذار می­توان میکرایتی شدن، سیمانی شدن، تراکم، نئومورفیسم، انحلال، دولومیتی شدن، شکستگی و سیلیسی شدن را بیان کرد که در قالب محیط­های دیاژنزی هوازی(متئوریکی) و تدفینی سازند زیارت را تحت تاثیر قرار داده­اند. مطالعه و بررسی عناصر اصلی و فرعی سنگ آهک­های سازند زیارت بیانگر آن است که این آهک­ها در آب و هوای حاره­ای و در ژرفای کم نهشته شده­اند و کانی­شناسی اولیه آراگونیتی داشته­اند. رسم مقادیر Mn در برابر Sr/Ca  نشان دهنده محیط دیاژنزی باز همراه با تبادل بالای آب به سنگ (water/ rock interaction) در سازند زیارت است. دمای اولیه دیاژنتیکی تدفین کم ژرف (early burial digenetic temperature) با استفاده از سنگین­ترین ایزوتوپ اکسیژن در نمونه های میکرایتی و با در نظر گرفتن ایزوتوپ اکسیژن آب دریای ائوسن به میزان ‰۸۵/۰- ، در حدود ۳۹ درجه سانتی­گراد محاسبه شده است. در بررسی با میکروسکوپ کاتدلومینسانس سیمان های کربناته سازند زیارت به دلیل قرار گرفتن بین محدوده زون هوازی و زون تدفین کم ژرف، بیشتر لومینسانس تیره (Dull) تا قهوه­ای دارند و ویژگی لومینسانس­های زرد پررنگ کمتر دیده می­شود. این مطلب نیز توسط مطالعات ایزوتوپی اکسیژن و کربن تایید شده است. 

سازند زیارت, ریزرخساره, محیط رسوبی, دیاژنز, ژئوشیمی