طاها صباغیان - دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
آزیتا بلالی اسکویی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

ایرانیان در استفاده از آب در چشم انداز ها، به ویژه در معماری و منظر به وحدت مشخص و بیانی دست یافتند. آب دلالت های مذهبی را در بر می گیرد و به تجربه معنوی، جسمی و احساسی که بازدید کنندگان به سختی می توانند از دنیای خارج بدست آورند، کمک می کند. باغ اسلامی زمینی است که شامل مضامینی چون آب و سایه می باشد. برخلاف باغ های انگلیسی که اغلب برای پیاده روی طراحی شده اند باغ های اسلامی برای استراحت، تفکر و تامل در نظر گرفته شده اند. عمده تمرکز در باغ های اسلامی تجربه حسی بود که با استفاده از آب و گیاهان معطر به وجود می آمد. وجود چشمه ها در محوطه اطراف باغ ها، محوطه پیرامون چشمه ها، صدای فواره آب در باغ ها، بازتاب و الگوهای نور از سطوح تزئین شده، محوطه های مزین شده با گل ها نشانگر معماری بی نظیر باغ های جوامع اسلامی می باشد. در باغ ژاپنی بین عناصر مختلف شن، سنگ و آب ترکیب زیبایی وجود دارد. ویژگی ساماندهی باغ و فضاهای وسیع تر توسط محورها، راه ها، تقسیمات شعاعی، آیینه های آب و کانال ها، عناصر باشکوه آب در ترکیب با مجسمه ها و همچنین باغچه های مسطح گسترده با گل زینتی از خصوصیات باغ فرانسوی می باشد. همانطور که در گام دوم بیانیه انقلاب ذکر شده است، برای برداشتن گام های استوار در آینده، باید گذشته را درست شناخت. در این مقاله با توجه به این مهم به بررسی تاریخی نقش آب در طراحی باغ ها پرداخته شده است.