عمار حیاتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی

جابه جایی کانون تجارت خلیج فارس از هرموز به بندرگامبرون در اوایل قرن یازدهم هجری/هفدهم میلادی را می توان آغاز دوره ای جدید در مناسبات اقتصادی وسیاسی این منطقه مهم به شمار آورد . این دوره با فتح هرموز در سال ۱۰۳۱ه/۱۶۲۲م آغاز شد. در این دوره تحولات مهمی در ایران و خلیج فارس به وقوع پیوست. سقوط صفویان و ظهور نادر، موجد تحولات وتغییرات فراوانی چه در زمینه ی سیاست داخلی و چه خارجی گردید. یکی از مهمترین این دگرگونی ها توجه به حضور نظامی پرقدرت در خلیج فارس بود. افزایش قدرت ایران در خلیج فارس نیازمند داشتن یک پایگاه مستحکم دریایی در منطقه بود که نادر تصمیم داشت با تبدیل بندر عباسی تجاری به بندر عباسی نظامی این مهم را انجام دهد ولی این سیاست با موفقیت چندانی همراه نبود. این مقاله به تحولات سیاسی، اقتصادی و نظامی بندر عباس از سقوط هرموز تا دوره نادری می پردازد.هرچند موضوع مقاله در مورد بندرعباسی در دوره صفوی و نادری است اما تغییرات روی داده در بندر عباسی را بدون توجه به رویدادهای خلیج فارس نمی توان بررسی کرد. ازاین رو به بررسی اوضاع خلیج فارس وتاثیر آن بر بندر عباسی می پردازیم.

هرموز، خلیج فارس، بندر عباسی ، دفاتر تجاری، نادرشاه