ایرج رحمانی - استادیار، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران
محمد افشاری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، تهران، ایران
عطا آقایی آرایی - دانشیار، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران

یکی از مهمترین محصولات جانبی صنعت فولاد سازی، سرباره فولاد است. استفاده سرباره فولاد به عنوان ضایعات این صنعت، در پروژه های ژئوتکنیکی می تواند از یک طرف در کاهش حجم دپوهای این محصول نقش داشته باشد و از طرف دیگر باعث کاهش اثرات زیست محیطی برداشت مصالح از طبیعت شود. در این مقاله، خصوصیات مقامت برشی سرباره های فولاد مورد مطالعه قرار گرفت. دو نوع سرباره ی کوره ی فولادسازی اکسیژنی (BOF) و کوره ی قوس الکتریکی (EAF) حاصل از کارخانه ی ذوب آهن اصفهان و فولاد مبارکه سپاهان مورد آزمایش قرار گرفتند. در این مطالعه آزمایشات برش مستقیم بر روی دو نوع دانه بندی تحت چهار تنش قائم ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوپاسکال در حالت خشک، غرقاب و خشک-غرقاب انجام شد. براساس نتایج بدست آمده سرباره های فوق دارای مقدار زاویه اصطکاک داخلی بین ۲۸ تا ۶۸ درجه هستند و چسبندگی این مصالح در محدوده ۰ تا ۳۲ کیلوپاسکال قرار گرفت. این نتایج نشان دادند که سرباره فولاد نسبت به خاک طبیعی دارای مقاومت برشی بسیار بالاتری هستند و با توجه نتایج آزمایش های انجام شده می توان به عنوان مصالح در خاکریزهای مهندسی استفاده شوند.

کاربرد سرباره فولاد, خصوصیات سرباره, مقاومت برشی, غرقاب, خشک-غرقاب