مهدی خاقانی - ایران، تهران، شهرک غرب، انتهای بلوار دادمان، پژوهشگاه نیرو، ۱۴۶۸۶۱۳۱۱۳ ، کارشناس پژوهشی
مسعود آسایش - ایران، تهران، مربی پژوهشی

انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه ها توسط خطوط انتقال به پست های نزدیک محل مصرف منتقل می شود. کابل ها یا همان هادی ها از اصلی ترین تجهیزات خطوط انتقال می باشند. هادی ها در اثر عوامل طبیعی همچون باد، برف و یخبندان و ... دچار نوسان می شوند. در صورت عدم مهار انرژی حاصل از این نوسانات آسیب های جدی به خطوط انتقال وارد می شود. این نواسانات بر روی اتصالات و هادی های خط تاثیر نامطلوب داشته و منجر به فرسودگی زودرس، کاهش عمر مفید و نهایتا پارگی آنها نیز می گردد. به همین علت محققان و طراحان خطوط انتقال نیرو همواره به دنبال شناخت دقیق تر این پدیده و یافتن راه هایی جهت حذف یا کاهش اثرات سوء آن بوده و هستند . یکی از راه های جذب و اتلاف انرژی حاصل از این نوسانات استفاده از استاک بریج دمپرها میباشد. عملکرد ارتعاشی این تجهیزات مطابق با دستورالعمل یا همان استاندارد IEC۶۱۸۹۷ مورد بررسی قرار می گیرد. در سال ۲۰۲۰ استاندارد نسخه جدیدی از دستورالعمل انجام این تست را منتشر نمود که مطابق آن تست خستگی استاک بریج دمپرها در همه نقاط دارای تشدید به میزان برابرانجام شود. یعنی اگر دمپر بر اساس چهار رزونانس طراحی شده باشد تست خستگی در چهار فرکانس دچار تشدید شده و هرکدام به میزان ۲.۵ میلیون سیکل و برای دو رزونانسه درهر فرکانس به میزان ۵ میلیون سیکل باید انجام شود. قابل ذکر است قبلاز این مطابق استاندارد دمپر در بالاترین فرکانس تشدید به میزان ۱۰ میلیون سیکل خسته میشد. در این تحقیق عملکرد ارتعاشی تعدادی استاک بریج دمپر دو رزونانسه، با طراحی مشابه و شرایط تست یکسان و براساس دستورالعمل قدیم و جدید مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن با یکدیگر مقایسه شده است. از بررسی وتحلیل نمودارها و جداول حاصل از نتایج تست نمونه ها مطابق دستورالعمل جدید و قدیم استاندارد این نتیجه حاصلمی شود که نتایج تست ها بر اساس دستور العمل جدید بیشتر به عملکرد دمپر برروی خط نزدیک میباشد. دلیل این موضوع این است در این حالت تمام شکل مودها در تست خستگی تحریک می شود. در واقعیت نیز استاک بریج در روی خط در تمام فرکانس های تشدید، تحریک شده ودر هررزونانس رفتار جداگانه ای از خود نشان می دهد. پس بررسی رفتار دمپر براساس خستگی در همه فرکانس های تشدید واقع بینانه تر نسبت به تست دمپر با خستگی در تک فرکانس تشدید( بالاترین فرکانس تشدید) به ما می دهد.

انتقال؛ دمپر؛ فرکانس؛ تشدید