سعید عباسی زاده - دانشگاه تربیت مدرس
رامین کریم زاده - دانشگاه تربیت مدرس دانشکده شیمی

در این پژوهش، زئولیت­ های HZSM-۵ با استفاده از منابع آلومینیوم نیترات و آلومینیوم هیدروکسید و نسبت Si/Al برابر ۲۰ سنتز شد و تاثیر توزیع آلومینیوم روی اصلاح زئولیت HZSM-۵ با فسفر در واکنش شکست کاتالیستی سوخت گاز مایع بررسی شد. کاتالیست ­های تهیه­ شده با استفاده از تحلیل­ های طیف­سنجی پراش پرتو ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (FESEM)، جذب و دفع نیتروژن (N۲-BET)، طیف­ سنجی فلورسانس اشعه ایکس (XRF)، و دفع برنامه ­ریزی ­شده دمایی آمونیاک (NH۳-TPD) مشخصه ­یابی شدند. توزیع آلومینیوم شبکه زئولیت HZSM-۵ با استفاده از آنالیز XRF و طیف­ سنجی فرابنفش-مرئی بازتابی (DR UV-Vis)، تعیین شد. بیشترین سهم آلومینیوم­ های منفرد برابر ۹۰/۶ درصد برای زئولیت سنتز­شده با آلومینیوم نیترات و بیشترین سهم آلومینیوم­ های نزدیک به ­هم، برابر ۴۷/۸ درصد برای زئولیت سنتز­شده با آلومینیوم هیدروکسید بوده است. آزمون­های شکست کاتالیستی نشان دادند که پایداری کاتالیستی و بازده اولفین­های سبک در شکست سوخت گاز مایع توسط زئولیت سنتز­شده با آلومینیوم نیترات نسبت به زئولیت سنتز­شده با آلومینیوم هیدروکسید بالاتر بوده است. پس از گذشت ۲۴۰ دقیقه از انجام واکنش، بازده اولفین سبک برای زئولیت P/HZSM-۵ سنتز­شده با آلومینیوم نیترات از۴۹/۸ درصد به ۴۱/۵ درصد کاهش یافته است. همچنین، نسبت پروپلین به اتیلن، بازده محصولات سنگین C۵+، درصد کک تشکیل ­شده و نرخ غیرفعال­ شدن برای P/HZSM-۵ سنتز­شده با آلومینیوم نیترات، به­ترتیب، برابر ۰/۹۸۶، ۲%، ۶% و ۲۱/۳۱% بوده است.

سوخت گاز مایع, HZSM-۵, آلومینیوم های منفرد, فسفر, اولفین سبک