ابوالفضل امیری - دانشگاه جامع امام حسین(ع)
حمید نفاوی

کنش های آشوبگرانه شهری، اغلب دارای بار هیجانی و احساسی شدید و فاقد جهت گیری خردورزانه است، گرچه اغلب مدت استمرار این کنش ها کوتاه است، اما دامنه اثرات روانی و سیاسی آنها شدید می باشد. این مقاله به منظور بررسی و تحلیل کارکرد های عملیات روانی در کنترل کنش های اعتراض آمیز و تجمعات بحران زا می باشد. روش مقاله، توصیفی، پیماشی و از نوع کاربردی است. در این مقاله با طرح تعدادی فرضیه وآزمون آنها در بین فرماندهان و پرسنل نیروی انتظامی تهران بزرگ (گروه اول) وکارشناسان و نخبگان آشنا به عملیات روانی وبحرانهای شهری (گروه دوم) به ترتیب ۳۵۰ و ۳۰ نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای افراد در دسترس انتخاب شدند. سپس نظرات آنان پیرامون انواع کارکردهای عملیات روانی، میزان اثربخشی روش های مختلف در مهار وکنترل تجمعات اعتراض آمیز، با بهره گیری از یک مقیاس اندازه گیری دارای پایائی ۸۴۸۰/۰ مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که به نظر کارشناسان، فرماندهان و پرسنل ناجا با بهره گیری روشمند و از پیش تدبیرشده عملیات روانی، می توان کنش ها و تجمعات اعتراض آمیز را مهار کرد. در ضمن بین نظرات گروه های مورد بررسی اثربخشی عملیات روانی در کنترل تجمعات اعتراض آمیز تفاوت آماری معناداری وجود دارد.

عملیات روانی, رفتار جمعی, کنترل اجتماعات, اغتشاشات و بحران