جواد نظریان - Azad University Central Branch
سید ابوالفضل رضوی - دانشگاه خوارزمی
محمد سپهری - دانشگاه آزاد

با ورود اسلام به ایران، دگرگونی هایی در ساختار سیاسی و اجتماعی ایران به وجود آمد. این دگرگونی ها در دوره بنی امیه شدت گرفت؛ دولت مردان اموی با راهبرد برتری نژادی، قومی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، زمینه نارضایتی عمومی و فراگیر را فراهم کردند. عباسیان با بهره مندی از چنین شرایطی و حمایت ایرانیان، قدرت را به دست گرفتند. در اوایل این حکومت، نخبگان ایرانی، اداره امور مهم حکومتی را عهده دار شدند و از مزایای اجتماعی این دوره بهره بردند. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با روش کتابخانه ای به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که کارگزاران ایرانی در دگرگونی و قشربندی اوایل عباسی چه نقشی داشتند؟ یافته­های پژوهش چنین نشان می­دهد که اهمیت اندیشه ایرانشهری در بازخوانی  فرهنگ و هویت ایرانی در این عصر، نقش نظامی ایرانیان_ علی­الخصوص اهالی خراسان_ در قدرت­گیری حکومت بنی عباس و در نهایت، نقش موثر وزیران و دیوان سالاران ایرانی در ساختار قدرت سیاسی حکومت عباسی ازجمله عواملی بودند که در دگرگونی مترقی پایگاه اجتماعی ایرانیان در عصر اول عباسی تاثیر به­سزایی بر جای نهادند.

Iranians, Abbasids, social status, bureaucracy, Iranshahri ideas, ایرانیان, عباسیان, پایگاه اجتماعی, دیوان سالاری, اندیشه های ایرانشهری