عزت الله قدم پور - Department of Education, University of Lorestan, Lorestan, Iran
فاطمه امیری - Lorestan Piam Nour University, Dolfan, Iran
معصومه زنگی آبادی - Department of Education, University of Lorestan, Lorestan, Iran
مسلم اصلی آزاد - Department of Education, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

مقدمه: تعلل ورزی، یک پدیده رفتاری است که به صورت به تاخیر انداختن تکالیف توصیف شده و موجب ایجاد استرس، احساس گناه و کاهش شدید بازدهی فردی می شود. این پدیده رفتاری به دلیل عدم تعهد فرد به تکالیف و مسوولیت ها، باعث می شود شخص تایید اجتماعی اش را از دست داده و در تعاملات اجتماعی به مشکل اساسی برخورد نماید. لذا هدف پژوهش حاضر اثربخشی مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر تعلل بر عزت نفس، عملکرد و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان شهرستان دلفان بود. روش: این پژوهش به شیوه ی آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه شاهد اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان پسر دبیرستان های نورآباد (دلفان) در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ بودند. به منظور انجام این پژوهش، از میان جامعه آماری ۶۰ دانش آموز واجد شرایط به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و در سه گروه مداخله و یک گروه شاهد به شکل تصادفی تقسیم شدند (در هر گروه ۱۵ دانش آموز). ابزارهای مورداستفاده شامل پرسشنامه های اهمال کاری، عزت نفس و همچنین معدل ترم تحصیلی دانش آموزان بود. در فرآیند اجرا، گروه مداخله به مدت ۱۰ جلسه تحت آموزش قرارگرفته و گروه شاهد هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس توسط نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش شناختی رفتاری مبتنی بر تعلل بر عملکرد تحصیلی، عزت نفس و اهمال کاری دانش آموزان موثر بوده و منجر به بهبود عملکرد تحصیلی و عزت نفس و کاهش اهمال کاری در دانش آموزان اهمال کار شده است (۰۰۱/۰>P). نتیجه گیری: به طورکلی می توان گفت که آموزش مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر تعلل به افزایش سلامت روان (عزت نفس) منجر می شود و در پیشگیری از اهمال کاری نقشی موثر دارد.

Cunctation based cognitive-behavioral intervention, procrastination, self-esteem, Secondary schoolers, مداخله شناختی رفتاری مبتنی بر تعلل, اهمال کاری, عزت نفس, دانش آموزان دبیرستانی