نوذر شفیعی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان. Shafiee۲@hotmail.co
اقدس اقبال - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان. Aeghbal۱۹۸۶@yahoo.com

با وجود زمینه های معروف به «دهه ی دموکراسی» وحتی تصویب قانون اساسی، آغاز تصمیم گیری برای استقرار دموکرا سی در افغا نستان همزمان با حمله ی نیروهای نظامی ایالات متحده به افغانستان و شکست نظامی طالبان پس از یازده سپتامبر ۲۰۰۱ می باشد. با توجه به اهمیت سطوح منطقه ای و بین المللی مسائل افغانستان برای کشورهای همسایه ی آن از جمله ایران، پژوهش پیش رو به بررسی و تحلیل مساله ی دموکراسی و یا به بیان مناسب تر «معمای دموکراسی» در افغانستان می پردازد. پس از بررسی نظریه های دموکرا سی در جوامع پیچیده و تاکید بر ارتباط تنگاتنگ مساله ی قومیت و دموکراسی در این کشور، این مقاله با تقسیم دیدگاه ها به دو گروه کلی، به تحلیل این دیدگاه ها می پردازد. بدین معنی که از زمان آغاز استقرار دموکراسی در افغانستان عمدتا دو دیدگاه در این باره وجود داشته است. مخالفان و منتقدان استقرار دموکراسی در افغانستان عمدتا پیچیدگی ها و موانع تحقق دموکراسی در این کشور را ناشی از شرایط خاص اجتماعی و اقتصادی این جامعه (سطح سواد، آموزش، بهداشت، توسعه و...) و پس از آن پیامدهای منفی که دموکراتیزاسیون از آغاز در این کشور ایجاد کرده است، می دانند. در مقابل موافقان دموکراتیزاسیون در افغانستان با تاکید بر دموکراسی حداقلی و ارزش های لیبرالی، معتقدند که دموکراسی با تمرکززدایی از قدرت و ایجاد توسعه ی سیاسی با حل بحران مشارکت، می تواند به کاهش منازعات کمک نماید.

دموکراسی, جوامع پیچیده, محلی گرایی, اقتدارگرایی, دموکراسی حداقلی, ارزش های لیبرالی