تهمینه حسنی
بابک مطیعی

معماری تیموری ریشه در معماری دوره های پیشین چون دوره آل مظفر دارد و می توان گفت دوران حکومت تیموریان یکی از درخشان ترین ادوار تمدن اسلامی و دوران اعتلای هنر و معماری است. سبک اصلی معماری تیموری در محدوده ی مثلثی بین سه شهر مشهد، سمرقند و هرات شکوفا شد که بناهای هرات شباهت بیشتری به بناهای خراسان امروز دارد و شاید بتوان آن هارا پلی میان ماوراءالنهر و مرکز ایران دانست. در معماری دوره تیموریان، معماری از نظر عظمت و غنای تزئینات به شکوفایی کم سابقه ای دست یافت که در ابنیه هایی چون مسجد گوهرشاد و مسجد جامع کبود قابل مشاهده هستند. این پژوهش با هدف بررسی معماری اماکن مذهبی دوره تیموری ابتدا معماری اماکن مذهبی در دوره تیموری را توضیح داده و سپس به بررسی دو نمونه فاخر معماری این دوره یعنی مسجد گوهرشاد و مسجد جامع کبود می پردازد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع کتابخانه ای می باشد بطوریکه یافته های شماری از تازه ترین پژوهش های حوزه معماری اماکن مذهبی بخصوص در دوره تیموری درکتابها و نشریات معتبر داخلی و خارجی توسط محقق گرداوری و پس از ترجمه و تنظیم به صورت مقاله حاضردرآمده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که معماری ایرانی در دوران تیموری دارای مقیاس بزرگتروشکوه بیشتری گردید. چرا که تیمور بیش از هر حکمران آسیا در قلمرو حکومت خود ساختمان بنا کردو در بیشتر ساختمان های این دوره برخاصیت عمودی بودن بنا تاکید شده است که این خصوصیت بیشتر توسط استفاده از برجهای مدور در گوشه های ساختمان پدید میآمد که این گونه تزئین از اولین نشانه های مشخص دوران تیموری به شمار می رود.

معماری، اماکن مذهبی، دوره تیموری، مسجد گوهرشاد، مسجد جامع کبود