بهمن فاضلی نسب - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
علی اشرف مهرابی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام

در مراحل مشخصی از تکامل یک ارگانیسم چند سلولی، بعضی از سلولها باید بمیرند چون این فرآیند به خوبی برنامه ریزی شده، آپپتوسیس نام داشته و در مسیر خود بوسیله بسیاری از پروتئینهای کنترل می شود، که می توانند منجر به شروع آپپتوسیس یا جلوگیری از آن شوند. آپوپتوسیس می تواند بوسیله محرکهای گوناگون خارج سلولی، اشعه، بازگرفتن یک فاکتور رشد و یا گلوکوکرتیکوئید یا از داخل سلول (مسیر داخلی)، آسیب خودبخودیی در DNA سلول تحریک شود. اهمیت بیولو ژیکی این پدیده اولین بار در مطالعاتی بر روی یک کرم کوچک، elegans.C که یک نماتد است انجام شد. این فرآیند ها با استفاده از گیاه مدلی چون آرابیدوپسیس به منظور مطالعه سیستم مرگ برنامه ریزی شده سلولی در پیری برگ های گیاه گوجه فرنگی و نحوه پاسخ آن به تنش های محیطی بررسی شده است. این نتایج هم چنین در بیوتکنولوژی گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد و در سیستم هایی چون تحمل استرس ها، مقاومت پایدار به بیماری ها، بهبود خصوصیات گیاهی چون قابلیت باروری و سیکل زندگی گیاهی به کار گرفته می شود.

آپپتوسیس، مرگ سلولی برنامه ریزی شده، بیولوژی مولکولی