رسول کردنوقایی - دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
ابوالقاسم یعقوبی - استاد گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
کامبیز کریمی - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی تکنیک های محروم سازی، بازسازی شناختی، گسلش شناختی بر خودکنترلی کودکان بود. این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی با طرح پس آزمون چند گروهی با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی ۹۶ - ۱۳۹۷ بود. نمونه آماری شامل ۶۰ کودک بودند که به شیوه تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در چهار گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار جمع آوری داده ها، میزان زمان صرف شده برای نخوردن شیرینی بود که حداکثر ۱۰ دقیقه طول می کشید. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که بین گروه ها تفاوت معنادار وجود دارد(۰۱/۰P<). نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که تکنیک های محروم سازی و بازسازی شناختی تاثیر معناداری بر افزایش نمرات خودکنترلی آزمودنی ها دارند(۰۱/۰P<). اما تاثیر گسلش­شناختی بر خودکنترلی معنادار نبود(۰۸/۰P=). همچنین محروم سازی بیشتر از بازسازی شناختی توانست میزان خودکنترلی را در آزمودنی ها افزایش دهد. براساس نتایج به دست آمده، می توان از تکنیک های محروم سازی و بازسازی شناختی در جهت افزایش میزان خودکنترلی در کودکان استفاده کرد.

خودکنترلی, محروم سازی, بازسازی شناختی, گسلش شناختی