ابوالفضل قنبری - دانشیار گروه پژوهش های جغرافیا، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
موسی واعظی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
رحیم غلامحسینی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

 هدف اصلی این پژوهش، بررسی توزیع فضایی- مکانی، فضای سبز در منطقه یک تهران با رویکرد پایداری زیست محیطی است. روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. از طریق مطالعات کتابخانه ای و سازمان های مربوطه اطلاعات اولیه به دست آمده و با بهره گیری از محیط GIS، روش های ریاضی و آماری مانند: تکنیک ویلیامسون، ضریب آنتروپی، روش سنجش سطح تمرکز، منحنی لورنز، ضریب مکانی و ضریب توزیع میزان تمرکز و تعادل فضایی کاربری فضای سبز منطقه بررسی و برای ارزیابی زیست محیطی از مدل SWOT بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به جمعیت ۴۳۹۴۶۷ نفری منطقه، سرانه­ فضای سبز آن ۹۱/۳ متر مربع است و توزیع آن در نواحی ۱۰ گانه نامتعادل است. ناحیه ۶ و ۱۰ با بالاترین میزان شاخص نابرابری و آنتروپی، با سرانه ۸۸/۲۰ و ۸/۹ متر مربع و داشتن ۳۸ و ۳۷ پارک و بوستان در بهترین شرایط و ناحیه ۱ و ۸ با پایین ترین میزان شاخص نابرابری و آنتروپی، با سرانه ۵/۱ و ۱۲/۲ و داشتن ۷ و ۹ پارک و بوستان در بدترین شرایط قرار دارند و بر اساس روش های آماری استفاده شده فضای سبز منطقه از توزیع فضایی نامتعادلی برخوردار است. در دهه های ۶۰ و ۷۰ تمایل به ساخت و ساز در نواحی شمالی بیشتر بوده است و حدود ۴۵ درصد از باغات منطقه در فاصله این سال ها نابود شده است و بیشترین تخریب در ناحیه ۲ اتفاق افتاده است. نتایج حاصل از SWOT نشان می دهد، امتیاز منطقه در ارزیابی عوامل داخلی برابر ۳/۲ و در ماتریس عوامل خارجی ۱/۲ است که نشانگر شرایط نامطلوب در توسعه منطقه یک و از بین رفتن پتانسیل های زیست محیطی دارد. به این معنی که نقاط ضعف و تهدیدهای موجود بیشتر از نقاط قوت و فرصت ها است و ادامه این روند باعث از بین رفتن شرایط زیست محیطی منطقه خواهد شد.

فضای سبز شهری, توزیع فضایی, پایداری زیست محیطی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, روش های آماری, تهران