محمدحسین انصاری - هیات علمی، گروه زراعت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
هادی اسدی رحمانی - موسسه تحقیقات خاک و آب

به منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن و کمپوست قارچ بر عملکرد، اجزای عملکرد و جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم لوبیا تحت تلقیح با باکتری های آزوسپریلوم و ازتوباکتر، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه رشت اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح مختلف کود نیتروژن (۰، ۷۵ و ۱۵۰ کیلوگرم اوره در هکتار) و تیمارهای غیر شیمیایی (باکتری آزوسپریلوم، باکتری ازتوباکتر، کمپوست قارچ (۲ تن در هکتار)، کمپوست قارچ + آزوسپریلوم، کمپوست قارچ + ازتوباکتر و شاهد) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که در هر سه سطح کود نیتروژن تیمارهای غیر شیمیایی مقدار کلروفیل برگ، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیک را به طور معنی دار نسبت به شاهد افزایش دادند. همچنین تیمارهای غیرشیمیایی در سطح صفر، ۷۵ و ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن، عملکرد دانه را به ترتیب ۱۹ تا ۶۳، ۱۰ تا ۷۴ و ۵ تا ۶۵ درصد نسبت به شاهد افزایش دادند و بیشترین عملکرد دانه (۳۰۶۷ کیلوگرم در هکتار) از تیمار آزوسپریلوم + کمپوست قارچ در سطح ۷۵ کیلوگرم کود نیتروژن به دست آمد. در اغلب تیمارهای غیرشیمیایی، با افزایش مصرف کود نیتروژن، غلظت نیتروژن و فسفر اندام هوایی و دانه و غلظت پتاسیم دانه کاهش یافت، ضمن آن که تیمار آزوسپریلوم + کمپوست قارچ نسبت به سایر تیمارها برتری معنی دار داشت. بنابراین برای افزایش عملکرد و کیفیت دانه لوبیا کاربرد کمپوست قارچ و ۷۵ کیلوگرم در هکتار اوره تحت تلقیح با باکتری آزوسپریلوم در منطقه رشت توصیه می شود.

باکتری محرک رشد گیاه , پتاسیم , پروتئین , فسفر , کلروفیل , کود آلی